Sáng 18/01, tại trụ sở Liên minh Hợp tác xã Việt Nam đã diễn ra Hội nghị tổng kết công tác năm 2023, Triển khai nhiệm vụ công tác năm 2024 cơ quan Liên minh Hợp tác xã Việt Nam. Đồng chí Cao Xuân Thu Vân, Bí thư Đảng đoàn, Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam chủ trì Hội nghị.

Quang cảnh Hội nghị

Cùng tham dự Hội nghị có đồng chí Nguyễn Mạnh Cường, Bí thư Đảng ủy, Phó Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam; lãnh đạo các Ban, đơn vị tham mưu và toàn thể người cán bộ, lao động cơ quan Liên minh Hợp tác xã Việt Nam. Hội nghị diễn ra dưới hình thức trực tiếp tại Hà Nội kết hợp trực tuyến tại 2 điểm cầu: Cơ quan thường trực Miền Trung – Tây Nguyên và Cơ quan thường trực khu vực phía Nam.

Năm 2023, thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, Nghị quyết số 06/NQ-LMHTXVN ngày 06/01/2023 của Ban Chấp hành Liên minh HTX Việt Nam, Đảng đoàn, Thường trực đã tập trung chỉ đạo cơ quan Liên minh HTX Việt Nam thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ được giao.

Cụ thể, Các ban, đơn vị tham mưu đã hoàn thành 131 đầu việc lớn như: Tổ chức các hoạt động chào mừng kỷ niệm 30 năm ngày thành lập Liên minh HTX Việt Nam (29/10/1993-29/10/2023); Tham gia xây dựng Luật HTX năm 2023; tổ chức triển khai Luật HTX, Nghị định 45/2021/NĐ-CP ; Phối hợp tham mưu ban hành Nghị quyết số 09/NQ-CP ngày 02/02/2023; Góp ý xây dựng các văn bản thi hành Luật và hoàn thiện cơ chế chính sách thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể, HTX; Hoàn thiện, đổi mới cơ chế hoạt động, tổ chức bộ máy hệ thống Liên minh HTX Việt Nam; Ban hành một số quy chế, quy định nội bộ;…

Đồng chí Cao Xuân Thu Vân, Bí thư Đảng đoàn, Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam phát biểu tại Hội nghị

Năm 2024, Thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW, Nghị quyết số 103/2023/QH15, các quy định của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về phát triển kinh tế tập thể, HTX và các Chương trình Mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025; Nghị quyết số 785/NQ-LMHTXVN, cơ quan Liên minh HTX Việt Nam tập trung thực hiện một số nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm như: Làm tốt chức năng đại diện, bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp của thành viên; Tiếp tục triển khai hiệu quả chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về kinh tế tập thể, HTX.

Đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức của xã hội, người dân về kinh tế tập thể, HTX; tập trung tuyên truyền các Nghị quyết của Trung ương, Chính phủ về kinh tế tập thể, HTX; triển khai sâu rộng Luật HTX năm 2023; Hoàn thành các đề án, nhiệm vụ được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao tại Nghị quyết số 09/NQ-CP; Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong hoạt động của cơ quan; Xây dựng Đề án đổi mới tổ chức và hoạt động của hệ thống Liên minh HTX Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế tập thể trong tình hình mới theo Kết luận số 78-KL/TW; Tiếp tục nâng cao năng lực đối ngoại và hội nhập của toàn hệ thống, hợp tác và khai thác có hiệu quả các nguồn lực từ các tổ chức quốc tế, các tổ chức phi chính phủ và các tổ chức khác phục vụ cho phát triển kinh tế tập thể, HTX;….

Chủ tịch Cao Xuân Thu Vân trao bằng khen cho 6 cá nhân đạt danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở

Kết luận Hội nghị, đồng chí Cao Xuân Thu Vân, Bí thư Đảng đoàn, Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam ghi nhận những nỗ lực, cố gắng của lãnh đạo, cán bộ trong cơ quan 1 năm vừa qua đã góp phần quan trọng vào việc thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ chính trị được giao.

Năm 2024 trước dự báo tình hình quốc tế, trong nước có những thuận lợi, cơ hội, và khó khăn, thách thức đan xen, Chủ tịch Cao Xuân Thu Vân đề nghị cán bộ, người lao động cơ quan Liên minh Hợp tác xã Việt Nam cần tập trung thực hiện tốt nhiệm vụ và các giải pháp trọng tâm đã đề ra. Xây dựng một tập thể đoàn kết, vững mạnh để để đưa khu vực kinh tế tập thể, HTX ngày càng phát triển vững mạnh.

Chủ tịch Cao Xuân Thu Vân trao bằng khen tập thể lao động xuất sắc cho Viện Phát triển Kinh tế hợp tác

Nhân dịp này, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam đã trao tặng bằng khen cho 1 tập thể lao động xuất sắc và 6 cá nhân đạt danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở.

Một số hình ảnh tại Hội nghị:

Đồng chí Nguyễn Mạnh Cường, Bí thư Đảng ủy Liên minh Hợp tác xã Việt Nam trao bằng khen Chiến sĩ thi đua cơ sở cho Chủ tịch Cao Xuân Thu Vân

Đồng chí Trịnh Xuân Ngọc, Ủy viên Đảng đoàn, Phó Bí thư Đảng ủy, Trưởng Ban tổ chức cán bộ phát biểu tại Hội nghị 

Đồng chí Phạm Minh Điển, Chủ tịch Công đoàn Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, Trưởng Ban Kế hoạch Hỗ trợ phát biểu tại Hội nghị

Phó Chủ tịch Nguyễn Mạnh Cường trao kỷ niệm chương vì sự nghiệp phát triển hợp tác xã cho các cá nhân có nhiều đóng góp vào sự nghiệp xây dựng và phát triển Hợp tác xã

Chủ tịch Cao Xuân Thu Vân, Bí thư Đảng đoàn, Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam tặng Giấy khen của Công đoàn Liên minh Hợp tác xã Việt Nam cho các công đoàn bộ phận có thành tích xuất sắc năm 2023

Đồng chí Nguyễn Mạnh Cường, Bí thư Đảng ủy, Phó Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam và đồng chí Phạm Minh Điển, Chủ tịch Công đoàn Liên minh Hợp tác xã Việt Nam trao Giấy khen của Công đoàn Liên minh Hợp tác xã Việt Nam cho các công đoàn viên có thành tích xuất sắc năm 2023

Đồng chí Nguyễn Mạnh Cường, Bí thư Đảng ủy, Phó Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam và đồng chí Phạm Minh Điển, Chủ tịch Công đoàn Liên minh Hợp tác xã Việt Nam trao Giấy khen của Công đoàn Liên minh Hợp tác xã Việt Nam cho các công đoàn viên có thành tích xuất sắc năm 2023

 Theo Lê Huy- Quang Trung

vca.org.vn

Tại Việt Nam, xu hướng lựa chọn thực phẩm sạch đang có tín hiệu tăng mạnh nhờ sự quan tâm về sức khỏe tiêu dùng. Tận dụng tình hình này, các HTX trên cả nước cũng có cơ hội khẳng định được giá trị và chất lượng trên thị trường thông qua việc cung cấp các sản phẩm OCOP dịp Tết sắp tới.

Nắm bắt nhu cầu thị trường, nhân dịp Tết Nguyên đán 2024 cận kề, các HTX có sản phẩm được công nhận OCOP (Chương trình mỗi xã một sản phẩm) đang tập trung nguồn hàng phục vụ người tiêu dùng. Đây cũng là tín hiệu đáng mong đợi nhằm nâng cao giá trị nông sản Việt.

Chủ động nguồn cung, đa dạng sản phẩm

Những ngày này, không khí sản xuất tại HTX miến dong Thuận Tâm (Thanh Hóa) trở nên tất bật hơn bao giờ hết. Đặc biệt, từ khi được công nhận OCOP 3 sao, sản phẩm miến dong của HTX càng thêm phần “đắt khách”.

Được biết, tháng 10 âm lịch hằng năm là mùa thu hoạch dong riềng, cũng là thời gian cao điểm để các HTX, cơ sở sản xuất tại địa phương đẩy mạnh sản xuất. Với HTX miến dong Thuận Tâm, vào mùa thu hoạch mới đây, HTX đã phải tuyển dụng thêm nhân công, gia tăng sản xuất để sẵn sàng nguồn hàng cung ứng cho thị trường.

Tại HTX miến dong Thuận Tâm, người lao động đang “chạy đua với thời gian” để kịp trả các đơn hàng Tết Nguyên Đán.

“Dịp cận Tết, nhu cầu sử dụng hàng hóa tăng đột biến nên cơ sở phải huy động 15 lao động, vận hành hết các lò tráng bánh, máy nghiền bột, cắt sợi… Từ nay đến cuối năm, HTX đặt mục tiêu sản xuất khoảng 1 – 1,5 tấn miến/ngày, bảo đảm hoàn thành các đơn hàng lớn trước ngày 15 tháng Chạp”, ông Phạm Văn Nam, Giám đốc HTX miến dong Thuận Tâm cho biết.

Trong khi đó, ngay từ những ngày đầu tháng 10 dương lịch, HTX Tài Thịnh Phát Farm (huyện Năm Căn, tỉnh Cà Mau) đã bắt đầu nhận đơn hàng Tết, lên mẫu mã mới. Đến nay HTX đã giao khoảng 70% lượng đơn hàng cho thị trường Thành phố Hồ Chí Minh, Thành phố Hà Nội và các tỉnh, thành khác. Bên cạnh đó, mặt hàng OCOP của HTX còn được người tiêu dùng tại các nước Mỹ, Úc đặt mua.

Dịp Tết Nguyên đán năm nay, HTX tập trung đẩy mạnh các sản phẩm bánh phồng tôm, bánh phồng cua, bột nêm từ tôm. Hiện tại HTX có 4 sản phẩm OCOP 4 sao là chả tôm, thịt cua sinh thái, chà bông tôm, tôm khô sinh thái và 2 sản phẩm OCOP 3 sao gồm cua sinh thái, tôm sú sinh thái ngủ đông.

“Từ việc đẩy mạnh sản xuất hàng hóa dịp Tết, HTX đã tạo việc làm cho nhiều lao động tại địa phương, nhất là chị em phụ nữ, tập trung cao điểm vào dịp Tết, với khoảng 30 lao động, tạo điều kiện để các chị em có thêm thu nhập trang trải dịp Tết”, chị Mai Thị Thùy Trang, Giám đốc HTX cho biết.

Để có được những thành công này, HTX đã tích cực tham gia các chương trình, sự kiện xúc tiến thương mại do tỉnh Cà Mau tổ chức, đồng thời cũng được hỗ trợ kết nối tiêu thụ từ phía cơ quan chức năng. Qua đó, lượng khách hàng và kênh phân phối mới cũng tăng đáng kể trong năm 2023.

Rõ ràng, “cầu nối” OCOP đang góp phần mở rộng cánh cửa tiêu thụ mùa Tết, đặc biệt là đối với các sản phẩm mang đậm màu sắc cổ truyền như miến dong (HTX miến dong Thuận Tâm), bánh phồng tôm (HTX Tài Thịnh Phát Farm), bánh chưng (HTX Nông thương Đất Tổ), kẹo lạc (HTX Làng nghề bánh đa kẹo lạc Vĩnh Đức), trà sen (HTX Nông nghiệp sen quê Bác),…

Song song với đó, ngay từ “điểm vàng” là những tháng cuối năm, các HTX cũng đã chủ động, tích cực trong việc tìm kiếm nguồn cung, chuẩn bị hàng hóa và đa dạng mẫu mã trên tinh thần đảm bảo về chất lượng với mục tiêu có thể làm hài lòng người tiêu dùng, tăng doanh thu dịp Tết.

Xu hướng lựa chọn sản phẩm OCOP lên ngôi

Vốn là “khách ruột” của các mặt hàng ngoại nhập nhiều năm liền, song, dịp Tết này, chị Quỳnh Anh (Bắc Từ Liêm, Hà Nội) lại ưu tiên lựa chọn các sản phẩm OCOP vào giỏ hàng của mình.

“Không chỉ mỗi gia đình mình đâu mà ngay cả hàng xóm hay họ hàng nhà mình cũng đang bắt đầu sử dụng sản phẩm OCOP rồi. Bởi vì bây giờ mọi người đã hình thành thói quen lựa chọn, chú trọng những sản phẩm có thương hiệu, có uy tín thay vì các mặt hàng không rõ nguồn gốc. Thêm nữa mình thấy giá trị của những sản phẩm OCOP thường tương đương hoặc nhỉnh hơn một chút so với những sản phẩm nhập khẩu cùng phân khúc nên mình quyết định mua OCOP để ủng hộ nông sản Việt”, chị Quỳnh Anh chia sẻ.

Loạt sản phẩm OCOP của các HTX được “khoác áo mới”, sẵn sàng cung ứng ra thị trường mùa Tết này.

Chị Quỳnh Anh cũng cho biết thêm, sau khi tham gia các hội chợ, sự kiện kết nối sản phẩm OCOP của các HTX, chị cùng nhiều người tiêu dùng đã thực sự bất ngờ về hương vị cũng như mẫu mã của các mặt hàng này. Hơn nữa, việc tìm mua cũng tương đối dễ dàng bởi vì chỉ cần ra siêu thị, các cửa hàng thực phẩm sạch hay thậm chí lên các sàn thương mại điện tử là có thể tìm thấy sản phẩm OCOP. Do đó, năm nay, gia đình chị đã lựa chọn loại mặt hàng này để sử dụng và làm quà biếu.

Những khách hàng như chị Quỳnh Anh là minh chứng điển hình cho sự hiệu quả trong khai thác thị trường, nâng tầm giá trị sản phẩm OCOP của HTX. Theo chia sẻ của nhiều đơn vị, những năm này, thị trường ghi nhận mức độ tiêu thụ các sản phẩm OCOP vào thời điểm Tết Nguyên đán có tốc độ gia tăng đáng kể.

Dưới góc nhìn thị trường, ông Nguyễn Minh Tiến, Giám đốc Trung tâm Xúc tiến thương mại nông nghiệp (Bộ NN&PTNT), cho biết gần đây, xu hướng thực phẩm an toàn có nguồn gốc tự nhiên, thân thiện môi trường trở nên phổ biến và trở thành xu hướng tiêu dùng hiện đại. Đây là xu thế tất yếu không chỉ ở Việt Nam mà trên toàn thế giới.

Thêm vào đó, qua hơn 5 năm thực hiện chương trình “Mỗi xã một sản phẩm”, đến nay cả nước đã có 63/63 tỉnh, thành phố đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP. Đáng nói, trong 5.361 chủ thể OCOP thì có tới 38,1% là HTX, chiếm tỷ lệ lớn nhất.

Chính vì vậy, dịp Tết mỗi năm có thể coi là thời điểm tương đối thuận lợi để các chủ thể là HTX tận dụng nhu cầu thị trường, phát huy tối đa “sao” của sản phẩm OCOP trong lòng người tiêu dùng một cách lâu dài và bền vững.

Trong bối cảnh nền kinh tế chung còn gặp nhiều khó khăn, “kênh” OCOP thực chất đã và đang góp phần thúc đẩy các HTX đầu tư cải tiến chất lượng sản phẩm để tăng sức cạnh tranh và bắt kịp xu hướng tiêu dùng hiện đại. Từ đó, tạo chuyển biến quan trọng trong sản xuất, sử dụng thực phẩm sạch, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Hy vọng rằng, với sự nỗ lực trong việc nâng cao chất lượng, quan tâm quảng bá sản phẩm OCOP của các HTX, người tiêu dùng sẽ có thêm nhiều lựa chọn các sản phẩm chất lượng, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm với giá cả phù hợp trong dịp Tết Nguyên đán sắp tới. Đồng thời góp phần quan trọng trong việc gìn giữ, phát huy nghề truyền thống và mặt hàng truyền thống, thúc đẩy kinh tế địa phương phát triển.

Theo Bùi Ly – Vnbusiness.vn

Khép lại năm 2023 với nhiều khó khăn, thách thức, khu vực kinh tế tập thể (KTTT) mà nòng cốt là hợp tác xã (HTX) trên địa bàn tỉnh đã phát triển cả về số lượng, chất lượng. Nhiều mô hình HTX kiểu mới, phương thức sản xuất gắn với chuỗi giá trị mở rộng liên doanh, liên kết góp phần giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho thành viên và người lao động.

Xử lý nguyên liệu chế biến tại Hợp tác xã Quế hồi Việt Nam, xã Đào Thịnh, huyện Trấn Yên.

Hợp tác xã 3T nông sản Cao Phong (Hợp tác xã 3T Farm), là mô hình kinh tế nông nghiệp tiêu biểu ở huyện Cao Phong, tỉnh Hòa Bình. 

Đây là doanh nghiệp chuyên sản xuất, kinh doanh cây ăn quả có múi là cam, quýt, theo hướng hữu cơ. Cam của Hợp tác xã 3T Farm đã được chứng nhận là sản phẩm OCOP (Chương trình quốc gia mỗi xã một sản phẩm).

Hợp tác xã 3T Farm do chị Vũ Thị Lệ Thủy thành lập cách đây 6 năm (tháng 8/2018) với 7 thành viên. Đến nay, 3T Farm có 15 thành viên. Năm ngoái, Hợp tác xã 3T Farm là 1 trong 35 trường hợp đoạt giải tại cuộc thi Khởi nghiệp sáng tạo do Trung ương Hội liên hiệp phụ nữ Việt Nam tổ chức.

Vườn cam của một thành viên Hợp tác xã 3T Farm. Ảnh: Ngọc Anh

Chị Vũ Thị Lệ Thủy, Giám đốc Hợp tác xã 3T Farm, cho biết: “Hiện tại, chúng tôi có 21 ha diện tích đất canh tác cam. 100% diện tích của chúng tôi đã được công nhận theo tiêu chuẩn VietGap (Sản phẩm được gắn nhãn mác nông nghiệp sạch). Sản lượng cam hằng năm của Hợp tác xã khoảng 350 tấn. Thị trường của chúng tôi là các cửa hàng thực phẩm sạch từ thành phố Đà Nẵng trở ra Bắc. Cam tươi của chúng tôi đã được chứng nhận là sản phẩm OCOP 4 sao cấp tỉnh năm 2020.

Cam Cao Phong có điểm khác biệt do khí hậu, thổ nhưỡng phù hợp với cây ăn quả có múi, nhất là cây cam. Thời tiết ở đây thường thấp hơn các vùng khác từ 2 đến 4 độ C. Điều đó làm chất lượng quả cam khác biệt hơn so với các vùng khác, hương thơm hơn và vị đậm hơn.”

Chị Vũ Thị Lệ Thủy, Giám đốc Hợp tác xã 3T Farm. Ảnh: Ngọc Anh

Huyện Cao Phong xác định cây ăn quả có múi là một trong những loại nông sản chủ lực của địa phương. Hiện, huyện Cao Phong trồng khoảng 10 loại cam, quýt các loại, như: quýt Hà Giang, quýt Ôn Châu, cam CS1, cam Marss, cam lòng vàng, cam V2, cam lùn, cam xã Đoài… trong đó cam lòng vàng, cam canh, cam V2 được ưa chuộng hơn cả, tiêu thụ trên thị trường nhiều nhất.

Sản phẩm cam tươi của Hợp tác xã 3T Farm sau khi thu hoạch được đưa về xưởng, phân loại bằng dây chuyền sơ chế, bao gồm: sục rửa ozone, làm sạch và sấy khô trước khi đóng gói. 100% sản phẩm tiêu thụ ra thị trường đều có truy xuất nguồn gốc, các thông tin đầy đủ. Anh Lương Văn Thảo, người làm ở Hợp tác xã 3T Farm, cho biết: “Mục tiêu của chúng tôi là sản xuất cam sạch, bảo vệ môi trường, bảo vệ sức khỏe cho người tiêu dùng. Diện tích gia đình trồng cam hơn 1 ha, gần 1000 cây cam. 1 ha cam thu được từ 18 đến 20 tấn cam. Hợp tác xã 3T Farm bao tiêu sản phẩm cho các hộ thành viên trong Hợp tác xã để đảm bảo ổn định giá đầu ra. Hợp tác xã cũng hỗ trợ nguồn vốn về phân bón. Vì vậy, bà con chúng tôi giảm bớt khâu đầu tư.”

Cam của Hợp tác xã 3T Farm. Ảnh: Ngọc Anh

Ngoài cam tươi, Hợp tác xã 3T Farm còn có các sản phẩm chế biến từ cam, như: mứt cam, bột cam nguyên chất, trà hoa cúc, trà hoa đu đủ đực, trà hoa đậu biếc… Hợp tác xã 3T Fram tiên phong áp dụng nhật ký điện tử vào sản xuất và được các thành viên trong Hợp tác xã đồng tình ủng hộ. Các thành viên trong Hợp tác xã 3T Farm thực hiện phương châm của 3T Farm “Vườn cam 3 tốt: tốt giống, tốt đất và tốt từ tâm”.

Bà Mai Thị Hạnh, thành viên ở Hợp tác xã 3T Farm, cho biết: “Vườn nhà tôi 2 ha. Vườn có 6 loại, quýt Ôn Châu, cam lòng vàng, cam lùn, cam xã Đoài, cam canh, cam V2 (cam không có hạt rất ngon). Thông dụng nhất là 3 loại cam: cam lòng vàng, cam canh và cam V2. Cam canh bán 50000 đồng/kg. Mỗi năm vườn nhà tôi thu hoạch khoảng 400 triệu đồng (gần 16.500 USD), trong đó tiền đầu tư, tiền công hết khoảng 150 triệu đồng (gần 6.200 USD).”

Nhờ tham gia Hợp tác xã 3T Fram, các thành viên Hợp tác xã đều có thu nhập ổn định, kinh tế gia đình ngày càng đi lên. Không những cải thiện kinh tế cho bản thân gia đình mình, các thành viên Hợp tác xã 3T Fram còn hỗ trợ, tạo công ăn việc làm cho các lao động ở địa phương.

Chị Nguyễn Thị Lan, dân tộc Mường, thành viên của Hợp tác xã 3T Farm, cho biết: “Gia đình tôi tham gia vào Hợp tác xã 3T Fram ngay từ khi hợp tác xã bắt đầu thành lập. Chúng tôi được Hợp tác xã cử đi tập huấn, được các kỹ sư nông nghiệp huyện xuống tham quan vườn và trao đổi với mình những kinh nghiệm trồng cam. Từ khi trồng cam, tham gia Hợp tác xã, đã giải quyết cho gia đình tôi rất nhiều vấn đề về kinh tế. Kinh tế gia đình tốt hơn nên gia đình đã tuyển lao động là người địa phương thu hoạch cùng chúng tôi, để bà con không phải đi làm ăn xa. Nhà tôi có xưởng sơ chế cam, hiện tại thuê 3 nhân công. Thời điểm mùa thu hoạch cam có hơn 20 nhân công.”

Để mở rộng thị trường tiêu thụ, hiện nay, ngoài mạng xã hội, Hợp tác xã 3T Farm còn phối hợp với Bưu điện huyện Cao Phong đưa cam và sản phẩm chế biến từ cam lên sàn thương mại điện tử Postmart. Hiện nay, sản phẩm cam của Hợp tác xã 3T Fram đã có mặt ở nhiều tỉnh, thành phố trong cả nước, như: Hà Nội, Thái Bình, Nam Định, Hải Phòng, Thanh Hóa và Thành phố Hồ Chí Minh.

Theo Ngọc Anh/ VOV5

Gắn sản xuất với tiêu thụ không thể thiếu vai trò của HTX. Nhưng để HTX làm tốt được điều này thì việc thay đổi tư duy về mô hình HTX cũng như các chính sách hỗ trợ sẽ giúp nhiều HTX làm tốt vai trò bao tiêu, liên kết với doanh nghiệp.

Theo Bộ NN&PTNT, ước tính năm 2023, kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản đạt trên 53 tỷ USD. Trong đó, thủy sản đạt 9 tỷ USD, lâm sản 14,4 tỷ USD, rau quả 5,6 tỷ USD, gạo 4,7 tỷ USD, cà phê 4,1 tỷ USD…

HTX- doanh nghiệp khó ‘gặp nhau’

Để có được kết quả này, các HTX đã tham gia tích cực trong xây dựng các chuỗi giá trị hàng hóa, đồng hành cùng các doanh nghiệp xuất khẩu. Tiêu biểu như HTX công nghệ sinh học ABC (Cần Thơ) đã liên kết với doanh nghiệp xuất khẩu lúa gạo giúp mỗi năm thu về hàng chục tỷ đồng. Hay HTX Kỳ Như (Hậu Giang) xuất khẩu rất tốt các sản phẩm từ cá thát lát…

Thống kê của Cục kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn-Bộ NN&PTNT, cũng cho thấy nếu như năm 2015, chỉ có khoảng 6% HTX nông nghiệp đảm nhận bao tiêu nông sản thì đến nay đã tăng lên 22,5%. Đặc biệt, có khoảng 500 doanh nghiệp đã tham gia trong HTX. Điều này cho thấy các HTX đang ngày càng lớn mạnh, không ngừng phát triển nhằm đáp ứng nhu cầu sản xuất của thị trường trong nước và xuất khẩu.

Tuy nhiên thực tế trong năm 2023, có một thực trạng trong ngành nông nghiệp nổi lên đó là tình trạng phát triển nóng diện tích cây sầu riêng và những đợt giảm giá sâu của cây thanh long. Theo ông Lê Thanh Tùng, Phó Cục trưởng Cục trồng trọt, điều này là do sự phối hợp không chặt chẽ giữa nhà vườn, HTX, doanh nghiệp cũng như cơ quan quản lý dẫn đến tính trạng chạy theo số lượng. Đi liền với đó là xảy ra tình trạng cạnh tranh nóng giữa chính các doanh nghiệp với doanh nghiệp, doanh nghiệp với nhà vườn nên dẫn tới tình trạng không bảo đảm chất lượng nông sản xuất khẩu ở một số mặt hàng. Trong khi để mở rộng thị trường với mỗi loại nông sản là rất khó, đòi hỏi sự nỗ lực về thời gian, chi phí của cả HTX, doanh nghiệp và cơ quan quản lý.

HTX có vai trò quan trọng trong phát triển chuỗi giá trị nông sản, thức đẩy xuất khẩu.

Ngoài việc thiếu sự liên kết giữa các HTX, doanh nghiệp, cơ quan quản lý, thực tế hiện nay không ít HTX đang gặp khó khăn trong bao tiêu, tiêu thụ nông sản.

Anh Nông Văn Thạch, Chủ tịch kiêm Giám đốc HTX nông nghiệp Ba Đình (Bạc Liêu), cho biết HTX đang có 584 ha mô hình tôm lúa với các sản phẩm tôm càng xanh vận chuyển sống và cấp đông. Hiện, nguồn lực của HTX có hạn nên rất mong muốn kết nối liên kết được với doanh nghiệp để đi sâu vào sản xuất tôm cấp đông nhằm nâng cao giá trị gia tăng.

Còn bà Phạm Thị Dung, Chủ tịch HĐQT HTX bồn bồn Minh Duy (Cà Mau) cho biết bồn bồn tươi, bồn bồn muối, kim chi bồn bồn của HTX đã đạt tiêu chuẩn OCOP nhưng vẫn chưa đưa được vào được siêu thị vì tem nhãn thô sơ. Sản phẩm làm thủ công, bao bì với các thông tin chưa đầy đủ. “HTX mong hỗ trợ tư vấn làm nhãn hiệu, bao bì, nhãn mác đảm bảo theo tiêu chuẩn của các siêu thị để mở rộng đầu ra”, bà Dung cho biết.

Có những HTX khó khăn trong liên kết là vậy nhưng theo ông Lê Việt Anh, Chánh Văn phòng Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam, thực tế nhiều doanh nghiệp và hiện có những doanh nghiệp dược liệu mà ông biết rất mong muốn liên kết được với các HTX cùng ngành nhưng không dễ. Bởi hiện thông tin, danh sách các HTX nói chung, HTX dược liệu nói riêng chưa được thống kê và công khai rõ ràng nên doanh nghiệp, HTX khó gặp được nhau.

Nhanh nhạy trước các rào cản kỹ thuật

Tại “Diễn đàn kết nối sản xuất gắn với tiêu thụ nông sản thông qua HTX” diễn ra ngày 29/12, ông Nguyễn Ái Hữu, nhà sáng lập Worldsoft, cho biết việc HTX khó kết nối với doanh nghiệp bao tiêu một phần là do các HTX, hộ nông dân sản xuất chưa có kế hoạch nên không biết có lời hay không.

Đi liền với đó, vấn đề cập nhật thông tin mới về chính sách hỗ trợ, giá cả, quy trình công nghệ còn chưa nhanh nhạy ở các HTX. Chính vì vậy, mà nhiều thành viên HTX không biết đến những thay đổi về yêu cầu của các nhà xuất khẩu nên không đáp ứng được điều kiện xuất khẩu một cách kịp thời.

TS Ngô Xuân Nam, Phó Giám đốc văn phòng SPS (Bộ NN&PTNT) cho biết khi xuất khẩu sang Anh quốc, lợi thế là Việt Nam đã ký hiệp định thương mại với quốc gia này nên thuế sẽ bằng 0. Nhưng ngược lại, HTX, doanh nghiệp muốn xuất khẩu được phải đáp ứng các yêu cầu về an toàn thực phẩm, kiểm dịch biên giới.

Ông Nam lưu ý, sắp tới thị trường này sẽ gỡ bỏ các chứng nhận kiểm dịch nhưng thay vào thực hiện hậu kiểm. Nên nếu doanh nghiệp, HTX xuất khẩu vào thị trường này có lịch sử không vi phạm về các quy định an toàn thực phẩm thì sẽ được ưu tiên luồng xanh.

Nhưng bên cạnh đó, nước Anh sẽ thực hiện 6 tháng họp một lần để xem xét tăng giảm các quy định xuất nhập khẩu. Chính vì vậy, doanh nghiệp, HTX cần nắm được để bảo đảm các yêu cầu, quy định trước những thay đổi của thị trường để có thể kết nối, xuất khẩu thuận lợi.

“Doanh nghiệp, HTX hoàn toàn có thể đáp ứng được nhu cầu thị trường xuất khẩu nếu biết các thông tin, các thay đổi của thị trường sớm để điều chỉnh sản xuất một cách phù hợp”, Phó Giám đốc văn phòng SPS cho biết.

Đặc biệt trong thời kỳ hội nhập quốc tế như hiện nay, để thuận lợi trong hợp tác, xuất khẩu, các HTX cần đặc biệt quan tâm đến chất lượng. Muốn vậy, HTX cần tăng quy mô thành viên để tăng năng lực cạnh tranh bởi theo thống kê của Bộ NN&PTNT, bình quân mỗi HTX nông nghiệp hiện nay có quy mô trung bình 195 thành viên là vẫn còn nhỏ bé. Trong khi không ít HTX mới thành lập có quy mô dưới 50 thành viên, gây khó khăn cho phát triển sản xuất quy mô lớn.

Bà Hoàng Thị Hồng Vân (Cục kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn-Bộ NN&PTNT) cho rằng, các cơ quan quản lý cần giúp HTX tham gia các chuỗi giá trị sản xuất. Muốn vậy, cần đổi mới tư duy trong hỗ trợ HTX. Chẳng hạn như chuyển đổi tư duy win-win trong liên kết với doanh nghiệp nhằm tạo ra các hệ sinh thái trong sản xuất kinh doanh. Hoặc thực hiện nguyên tắc “trợ giúp trước, quản lý sau để tạo nhiều cơ hội cho HTX phát huy vai trò của mô hình kinh tế thị trường.

Song song đó, để rút ngắn khoảng cách giữa HTX và doanh nghiệp, cần có thông tin cụ thể, chính thống của các HTX đủ điều kiện để khi các doanh nghiệp trong và ngoài nước có nhu cầu có thể kết nối nhanh chóng. HTX cũng cần quản lý và thực hiện sản xuất theo mô hình số bởi theo đại diện HTX rau an toàn Hải Lâm (Củ Chi), việc liên kết bao tiêu với doanh nghiệp cũng như tiếp cận chính sách hỗ trợ của HTX còn gặp khó khăn một phần là vì thủ tục hồ sơ phức tạp, một phần HTX cũng chưa quản lý số hóa hoàn toàn mà đang trong giai đoạn thử nghiệm.

Theo Huyền Trang – Vnbusiness.vn

Nông nghiệp khó trở thành bệ đỡ cho nền kinh tế nếu thiếu vắng HTX. Chính vì vậy, những bất cập mà các HTX gặp phải trong Luật HTX 2012 được tháo gỡ trong Luật HTX 2023 được coi là nền tảng giúp khu vực kinh tế tập thể, HTX bứt phá, tiếp tục là bệ đỡ vững chắc cho ngành nông nghiệp và nền kinh tế.

Tại Hội thảo triển khai Luật HTX 2023 diễn ra chiều ngày 27/12, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Cao Xuân Thu Vân, cho biết thực tế khi thực hiện Luật HTX 2012, nhiều HTX cho rằng việc đăng ký thành lập HTX vẫn rườm rà. Tại Luật HTX 2023, khi vấn đề này được tháo gỡ sẽ giúp HTX xóa giải khó khăn một cách thiết thực.

Nhiều đổi mới

Chia sẻ về vấn đề thành lập HTX, bà Lê Thị Xuân Quỳnh, Trưởng Phòng Chính sách và Kinh tế hợp tác quốc tế, Cục Kinh tế hợp tác (Bộ KH&ĐT), cho biết nếu như trong Luật HTX 2012 quy định HTX phải có phương án sản xuất kinh doanh thì trong dự thảo Nghị định Luật HTX 2023, phương án sản xuất kinh doanh không còn là điều kiện cứng buộc HTX phải trình cho cơ quan đăng ký thành lập. Thay vào đó, HTX vẫn xây dựng phương án kinh doanh theo nhu cầu của mình để phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh.

Trước đó, trong Luật HTX 2012, HTX phải làm con dấu tại cơ quan công an nhưng thực tế hiện nay, công tác quản lý dấu của ngành công an không yêu cầu đối với các tổ chức kinh tế nên trong Luật HTX 2023, HTX sẽ không phải thực hiện làm con dấu ở cơ quan công an mà có thể khắc dấu ở các nơi khác hoặc thực hiện chữ ký số để đảm bảo phát triển trong thời kỳ công nghệ số.

Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Cao Xuân Thu Vân cho rằng, những đóng góp về dự thảo Nghị định Luật HTX 2023 sẽ là nền tảng để các HTX phát triển trong thời gian tới.

Một trong những điều các HTX quan tâm trong Luật HTX 2023 là các chính sách hỗ trợ. Chính vì vậy, bà Lê Thị Xuân Quỳnh cho rằng, dự thảo Nghị định về Luật HTX 2023 sẽ khắc phục những vướng mắc về vốn, tín dụng, đất đai… cho HTX.

Cụ thể như ngoài những chính sách hỗ trợ về vốn, đất đai, cơ sở hạ tầng, xúc tiến thương mại, thuế… như trước, dự thảo Nghị định Luật HTX 2023 đã có chính sách về tư vấn, đánh giá rủi ro. Đây là một trong những chính sách quan trọng giúp xác định được những khó khăn, nguy cơ tiềm ẩn để có hướng giải quyết khắc phục, tránh dẫn tới tình trạng thua lỗ, dừng hoạt động, giải thể.

Hay về chính sách đất đai, dự thảo Nghị định quy định các chính sách đất đai cho HTX được thực hiện theo pháp luật về đất đai hiện hành. Trong đó, Luật Đất đai đang được sửa đổi bổ sung nhưng các quy định về đất đai trong Luật HTX cũng được quy định trên tinh thần là các địa phương xem xét, có kế hoạch cụ thể để các HTX có thể tiếp cận được đất đai một cách thuận lợi.

Theo bà Lê Thị Xuân Quỳnh, thực tế ở một số địa phương như tại Thanh Hóa, cơ quan quản lý địa phương cũng đã rà soát đưa vào kế hoạch sử dụng đất địa phương phần diện tích đất cho HTX thuê. “Điều này cho thấy, những quy định của dự thảo Nghị định Luật HTX 2023 về đất đai cũng là căn cứ để các địa phương có chính sách về ưu tiên đất đai cho HTX một cách cụ thể, phù hợp”, bà Trang chia sẻ.

Việc đăng ký thành lập và giải thể HTX đã được đơn giản hóa trong dự thảo Nghị định Luật HTX 2023.

Có thể thấy, dự thảo Nghị định Luật HTX 2023 đã có nhiều đổi mới, tạo thuận lợi cho HTX phát triển trong nền kinh tế thị trường, chuyển đổi số. Ngay như việc kiểm toán HTX, trong Luật HTX 2023 quy định trong giai đoạn đầu, Nhà nước sẽ có những chính sách hỗ trợ HTX nhỏ, siêu nhỏ về hoạt động kiểm toán. Đây cũng là nhu cầu mà nhiều HTX mong muốn trong thời gian qua. Dự thảo nghị định về đăng ký tổ hợp tác, HTX, liên hiệp HTX cũng đã có hướng dẫn các HTX về đăng ký thành lập trên môi trường điện tử.

Điều này được bà Nguyễn Hồng Vân, Trưởng phòng Nghiệp vụ đăng ký kinh doanh, Cục Quản lý đăng ký kinh doanh (Bộ KHĐT) cho rằng, sẽ giúp HTX thích ứng với môi trường làm việc số, điều quan trọng hơn là giúp giảm thiểu các trường thông tin kê khai, giấy tờ cho các HTX.

Vẫn còn nhiều băn khoăn

Trước những đổi mới của dự thảo Nghị định Luật HTX 2023, ông Nguyễn Khải, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Đắk Nông cho biết, dự thảo Nghị định Luật HTX 2023 đã có nhiều điểm mới tạo điều kiện cho HTX phát triển. Tuy nhiên, vẫn còn những điểm chưa cụ thể, có thể gây khó khăn nếu áp dụng vào thực tiễn.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều băn khăn trong đăng ký thành lập tổ hợp tác, HTX.

Cụ thể, theo ông Nguyễn Khải, tại điều 1 của dự thảo Nghị định Luật HTX 2023, chưa đề cập đến mô hình Quỹ tín dụng nhân dân, trong khi đây cũng là một hình thức kinh tế tập thể và mô hình này rất cần thiết giúp khu vực kinh tế tập thể, HTX tháo gỡ khó khăn về tín dụng.

Ngoài ra, dự thảo quy định 5% thành viên HTX phải tham gia đào tạo tập huấn mới nhận được chính sách hỗ trợ là còn chung chung và ràng buộc. Chỉ cần ghi HTX có tham gia đào tạo, tập huấn cho thành viên. Trong khi hiện nay, hầu hết các HTX đều tạo điều kiện cho thành viên tham gia các hoạt động đào tạo, tập huấn. Việc quy định rõ 5% thành viên tham gia đào tạo tập huấn mới nhận được chính sách hỗ trợ là cứng nhắc, thậm chí gây khó khăn khi áp dụng.

Ông Nguyễn Đức Lâm, Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Yên Bái, cho biết một số quy định trong dự thảo Nghị định về hỗ trợ máy móc cho HTX là 3 tỷ đồng còn khiêm tốn. Trong khi thực tế các dây chuyền sản xuất quế, hồi, dược liệu tại Yên Bái hiện nay đã lên đến hàng chục tỷ mới bảo đảm chất lượng sản xuất xanh, an toàn. Chính vì vậy, theo ông Lâm cần sửa đổi, nâng mức hỗ trợ lên ít nhất 5 tỷ đồng thì mới đáp ứng được nhu cầu của HTX và hỗ trợ mới mang tính thực tiễn.

Những đóng góp của các HTX, Liên hiệp HTX giúp ban soạn thảo hoàn thiện các quy định trong Luật HTX 2023.

Bên cạnh đó, trong dự thảo Nghị định Luật HTX 2023 quy định, HTX mới thành lập không quá 36 tháng tại địa bàn khó khăn mới được hưởng chế độ chính sách hỗ trợ là khoảng thời quá dài. Ban soạn thảo cần rút gọn xuống 12 tháng vì các HTX thành lập ở vùng sâu, vùng xa vốn gặp nhiều khó khăn nên rất muốn tiếp cận chính sách hỗ trợ. Việc chờ đợi quá lâu sẽ khiến HTX không có động lực phát triển.

Là đơn vị trực tiếp áp dụng Luật HTX 2023 trong thời gian tới, ông Nguyễn Văn Thiện, đại diện HTX nông nghiệp Nghĩa Hồng (Nam Định), cho biết quy định về tín dụng nội bộ tại điều 6 trong dự thảo Nghị định cho phép HTX có hoạt động tín dụng được huy động vốn nhưng không cho thành viên vay. Theo ông Thiện điều này là vô nghĩa vì không cho vay thì HTX huy động vốn để làm gì. Chính vì vậy, cần xem xét lại điều quy định này.

Trước thực trạng này, đại diện Bộ KH&ĐT, bà Lê Thị Xuân Quỳnh cho rằng những đóng góp của Liên minh các HTX, HTX là rất cần thiết để ban soạn thảo tiếp tục hoàn thiện Luật HTX 2023. Thực tế, dự thảo quy định phân loại HTX theo quy mô (thành viên, doanh thu, vốn góp) với HTX quy mô lớn, quy mô nhỏ, quy mô vừa, quy mô siêu nhỏ. Nhưng nhiều ý kiến cho rằng, việc phân loại HTX theo quy mô là chưa phù hợp vì nhiều HTX đang đăng ký và thành lập theo lĩnh vực hoạt động (nông nghiệp, phi nông nghiệp).

Chính vì vậy, thời gian tới, ban soạn thảo sẽ tiếp thu các ý kiến để phân loại HTX một cách phù hợp nhằm tạo thuận lợi cho HTX hoạt động, kiểm toán, có thể đảm bảo được công tác quản lý của nhà nước và hưởng thụ chính sách. Dự kiến, ban soạn thảo sẽ hướng đến phân loại HTX theo ngành nghề như nông nghiệp, công nghiệp xây dựng, tài chính, thương mại dịch vụ…

Bà Lê Thị Xuân Quỳnh, cho biết hiện ngay việc đăng ký thành lập HTX, tổ hợp tác, Liên Hiệp HTX cũng còn những vướng mắc cần xin ý kiến đóng góp. Cụ thể hiện nay, trong dự thảo đăng ký thành lập HTX, tổ hợp tác, Liên hiệp HTX quy định cơ quan đăng ký Quỹ Hỗ trợ HTX hiện đã được phân cấp về cấp huyện nhưng nhiều ý kiến cho rằng nên để nguyên ở cấp huyện.

Ngoài ra, vấn đề ghi ngành nghề kinh doanh của tổ hợp tác khi đăng ký hiện được ghi giống như HTX, doanh nghiệp để tạo công bằng. Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng cần đơn giản hơn nữa, giống như đăng ký kinh doanh của hộ kinh doanh, tức là tổ hợp tác làm gì thì tổ hợp tác ghi như vậy (bán phở ghi bán phở, làm miến ghi làm miến) không ghi theo mã ngành để tạo thuận lợi cho HTX. Nhưng theo quy định của ngành thuế, phải ghi đúng theo mã ngành mới bảo đảm pháp luật.

Theo Huyền Trang-Phạm Hòa – Vnbusiness.vn

Tiếp cận nguồn vốn từ Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX được coi là một giải pháp tháo gỡ về vốn cho các HTX. Chính vì vậy, việc tạo thuận lợi cũng như tháo gỡ những khó khăn trong việc tổ chức, sắp xếp lại Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX theo Nghị định 45/2021/NĐ-CP sẽ giúp các quỹ hoạt động thống nhất trên cả nước, tạo nền tảng thúc đẩy khu vực kinh tế tập thể phát triển.

Tại Hội nghị Giải pháp thúc đẩy thực hiện Nghị định 45/2021/NĐ-CP về thành lập, tổ chức và hoạt động của Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX, tổ chức ngày 25/12, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Cao Xuân Thu Vân, cho biết một trong những vấn đề cấp thiết mà nhiều HTX đang gặp phải và muốn có lời giải kịp thời đó là khó khăn về vốn. Khi giải quyết được khó khăn này cho HTX, nhất là giúp HTX tiếp cận thuận lợi với nguồn vốn từ Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX sẽ thúc đẩy được các HTX phát triển.

Mới có 11 quỹ tổ chức, sắp xếp lại theo Nghị định 45

Thống kê của Liên minh HTX Việt Nam cho thấy, ước tính đến hết 2023, Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX Trung ương đã ký hợp đồng cho vay 376 dự án tại 55 tỉnh thành phố. Còn các quỹ địa phương đã cho vay 11.500 lượt HTX, 2.200 lượt tổ hợp tác, 750.000 lượt thành viên HTX.

Hội nghị thực hiện Nghị định 45/2021/NĐ-CP nhận được nhiều ý kiến đóng góp nhằm tháo gỡ khó khăn cho các Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX.

Nhìn chung hoạt động của các Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX đã góp phần thúc đẩy quá trình thành lập mới và nâng cao hiệu quả hoạt động của khu vực kinh tế tập thể.

Vậy nhưng, qua thực tiễn hoạt động của các quỹ cho thấy, quy mô vốn nhỏ, các HTX tiếp cận được nguồn vốn của Quỹ còn khó do thủ tục vay vốn từ các Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX còn phức tạp, quy trình chặt chẽ, đơn vị nhận ủy thác chưa thực sự mặn mà cho vay do còn mặc cảm với HTX kiểu cũ, đặc thù cho vay HTX là món vay nhỏ, chi phí lớn, rủi ro cao.

Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Nghệ An, ông Nguyễn Bá Châu, cho biết hiện nay, nhu cầu vay vốn của các HTX để đầu tư sản xuất là rất lớn, nhưng các HTX khó tiếp cận được nguồn vốn từ Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX, do quy chế cho vay đối tượng là HTX, trong khi quy định về tài sản thế chấp thì phần lớn các HTX khó đảm bảo, nhất là các HTX nông nghiệp. Bên cạnh đó, mục đích, đối tượng cho vay vốn còn bó hẹp, chưa cho vay vốn bổ sung, vốn lưu động và không có đối tượng vay vốn là Tổ hợp tác và thành viên, người lao động của HTX. Do vậy, đến nay quỹ mới chỉ cho vay được 11 HTX với tổng kinh phí là 4 tỷ 980 triệu đồng.

Bên cạnh đó, thực hiện Nghị định 45/2021/NĐ-CP, các quỹ thành lập và đang hoạt động trước khi nghị quyết này có hiệu lực, các quỹ phải rà soát, tổ chức lại. Tuy nhiên đến nay, việc chuyển đổi, sắp xếp lại các quỹ tại địa phương theo Nghị định 45 còn chậm vì gặp vướng mắc.

Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Nghệ An cho biết thực hiện Nghị định số 45/2021/NĐ- CP, Liên minh HTX tỉnh đã đề xuất UBND tỉnh cho sắp xếp lại Quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh theo mô hình công ty TNHH một thành viên. Tuy nhiên, các văn bản hướng dẫn chi tiết về quy trình, quy định của các bộ ngành liên quan về việc sắp xếp lại quỹ chưa cụ thể, nên tỉnh chưa đủ cơ sở để thuyết minh, tạo sự đồng thuận của các sở ngành trong việc sắp xếp, chuyển đổi quỹ theo mô hình công ty TNHH một thành viên, Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ.

Ông Bùi Quang Tùng, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Lâm Đồng đưa ra dẫn chứng cụ thể, hiện nay 1 sào đất muốn đầu tư theo hình thức nông nghiệp công nghệ cao, HTX cần 300 triệu đồng, với diện tích 1ha, HTX cần đến 3 tỷ đồng. Như vậy, nhu cầu tiếp cận vốn phát triển sản xuất của HTX là rất lớn. Và trong thực tế ở tỉnh, các HTX tại Lâm Đồng đã được vay tổng khoảng 30 tỷ đồng để đầu tư phát triển nông nghiệp công nghệ cao, ứng dụng KHKT. Điều này đã vượt quá số vốn của Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX của tỉnh (20 tỷ đồng).

Thực tế từ Lâm Đồng cho thấy, nguồn vốn của Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX của một số tỉnh thành còn hạn chế. Vì theo thống kê hiện chỉ có 7/50 quỹ địa phương có vốn hoạt động trên 50 tỷ đồng. Nhưng nếu các quỹ thực hiện sắp xếp tổ chức lại theo quy định của Nghị định 45 và hoạt động theo phương thức ủy thác thì quỹ sẽ gặp nhiều khó khăn, bất cập, nhất là trong việc thu hút nguồn vốn tài trợ, viện trợ cho nền kinh tế tập thể để mở rộng nguồn vốn cho quỹ. Điều này không phù hợp với tinh thần và nội dung Nghị quyết số 20-NQ/TW đó là: “Tăng cường phối hợp giữa các cơ quan liên quan trong việc xây dựng và triển khai các hoạt động đối ngoại và hợp tác quốc tế về phát triển kinh tế tập thể,… tranh thủ các hỗ trợ tài chính, kỹ thuật dành cho kinh tế tập thể…”.

Ông Phạm Công Bằng, Tổng Giám đốc Quỹ hỗ trợ HTX Việt Nam cho rằng nhiều Quỹ vẫn còn vướng mắc trong thực hiện tổ chức, sắp xếp lại.

Ông Phạm Công Bằng, Tổng Giám đốc Quỹ hỗ trợ HTX Việt Nam thừa nhận, việc triển khai thực hiện Nghị định số 45/2021/NĐ-CP của các quỹ tại địa phương còn gặp nhiều khó khăn bởi cơ chế chính sách vẫn chưa phù hợp với thực tiễn.

Cụ thể, Nghị định 45 đã quy định về trích lập dự phòng rủi ro theo thông tư 15/2012/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước. Quy định này là không phù hợp với Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX. Vì theo quy định tại khoản 3, điều 4 Thông tư 15, các tổ chức tài chính vi mô khi trích lập dự phòng cụ thể chỉ bao gồm số dư tiết kiệm bắt buộc, tiền ủi tự nguyện, trái phiếu Chính phủ, trái phiếu do Chính phủ bảo lãnh, trong khi các quỹ không được nhận tiền gửi bắt buộc, tài sản đảm bảo chủ yếu là bất động sản nhưng không được khấu trừ. “Mức trích dự phòng cụ thể theo quy định này rất lớn, vượt khả năng tài chính của nhiều quỹ”, ông Phạm Công Bằng cho biết.

Bên cạnh đó, theo Nghị định 45/2021/NĐ-CP, các quỹ được phép cho vay không có bảo đảm bằng tài sản. Tuy nhiên thực tế cho vay vốn đối với HTX nói chung, HTX nông nghiệp, nông thôn nói riêng lại có độ rủi ro cao, trong khi các quỹ cho vay với lãi suất thấp, không thể trích lập đủ quỹ dự phòng rủi ro để xử lý rủi ro. Đi liền với đó, Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX không thuộc phạm vi điều chỉnh của Nghị định 45 và Nghị định 116/2018/NĐ-CP của Chính phủ về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp nông thôn nên không áp dụng cơ chế xử lý rủi ro như đối với ngân hàng thương mại. Do đó, các quỹ rất khó khăn trong việc thực hiện cho vay tín chấp.

Những vướng mắc trên dẫn đến hiện nay mới có 11 tỉnh thành phố chính thức có quyết định của UBND tỉnh đã tổ chức, sắp xếp lại Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX theo Nghị định 45. Trong khi theo quy định của Nghị định số 45, chậm nhất đến 15/5/2024, các quỹ phải rà soát tổ chức lại hoạt động, bổ sung vốn điều lệ tối thiểu, nếu không đáp ứng được các điều kiện phải giải thể bắt buộc.

Nhu cầu bức thiết

Đánh giá cao vai trò của mô hình Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX trong việc giải quyết khó khăn về vốn cho các HTX, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Cao Xuân Thu Vân cho rằng hiện đã có cơ chế phát triển Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX, cụ thể là việc ra đời của Nghị định 45. Song song đó, Nghị quyết 20-NQ/TW có quy định về việc tăng cường nguồn vốn để hỗ trợ các HTX. Chính vì vậy, địa phương nào chưa có Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX thì cần tiến hành thành lập ngay theo Nghị định 45, còn nếu địa phương nào đã có Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX trước khi Nghị định 45 ra đời thì tiếp tục tiến hành tổ chức, sắp xếp lại theo quy định.

Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Cao Xuân Thu Vân cũng cho rằng việc ra đời của các quỹ đã khó, việc đưa quỹ hoạt động hiệu quả còn khó hơn. Nhưng hiện nay, vẫn có những địa phương chưa thành lập được Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX vì Bộ kế hoạch đầu tư chưa ban hành mã định danh cho quỹ, cụ thể như tại Cần Thơ. Do đó, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam cho rằng các cơ quan quản lý cần giải quyết vấn đề này để các địa phương thuận lợi trong hình thành quỹ vì đây là nhu cầu bức thiết tại nhiều địa phương, trong đó có Cần Thơ.

Ông Nguyễn Việt Hưng, Phó Vụ trưởng Vụ Ngân hàng và Tổ chức tài chính-Bộ Tài Chính gợi mở cách giúp Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX hạn chế gặp rủi ro.

Trước những khó khăn của các quỹ trong việc thực hiện Nghị định 45, ông Nguyễn Việt Hưng, Phó Vụ trưởng Vụ Ngân hàng và Tổ chức tài chính-Bộ Tài Chính cho biết hiện nhiều địa phương đã hoàn thành sắp xếp bộ máy, triển khai các bước tiếp theo để đưa quỹ vào hoạt động theo Nghị định 45.

Nhưng có một điều cần lưu ý đó là các món vay của HTX nhỏ, có rủi ro nên đối với các quỹ khi cho vay cũng cần kiểm soát rủi ro một cách chặt chẽ. HTX vay vốn tại quỹ cũng cần có phương án sản xuất kinh doanh phù hợp để bảo đảm an toàn.

“Đề nghị Liên minh HTX các địa phương và các tỉnh, thành phố cần rà soát lại bộ máy của Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX để có phương án bổ sung vốn điều lệ cho quỹ vì đây là điều quan trọng và gấp gáp, tránh tình trạng quỹ bị giải thể. Trong khi quỹ vẫn là một kênh cho vay được đánh giá là hiệu quả đối với HTX. Muốn vậy cần học tập của địa phương đã chuyển đổi, sắp xếp lại Quỹ thành công như Ninh Bình, TP HCM…”, ông Nguyễn Việt Hưng, nhấn mạnh.

Đi liền với đó cần quản lý giám sát quỹ chặt chẽ các quỹ để tránh tình trạng nợ xấu, gây khó khăn cho các Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX trong quá trình phát triển dẫn đến giải thể quỹ.

Ông Phạm Hoàng Dương, Văn phòng Chính phủ cho biết việc bổ sung nguồn vốn cho các Quỹ cần sự quan tâm từ Trung ương đến địa phương.

Ông Phạm Hoàng Dương, Phó Vụ trưởng, Vụ Kinh tế tổng hợp Văn phòng Chính phủ cho biết các địa phương cần toàn tâm để bố trí nguồn vốn cho các quỹ để nâng cao năng lực của Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX. Nhưng việc bổ sung thêm vốn cũng cần bản thân các quỹ nỗ lực để tăng tính chủ động. Bởi hiện có nhiều quỹ có nguồn vốn thấp nên rất khó thuyết phục địa phương bổ sung thêm vốn.

Cùng với đó, Bộ Tài chính cần quan tâm, tháo gỡ những khó khăn trong Nghị định 45 để tạo thuận lợi cho các quỹ hoạt động cũng như chuyển đổi, sắp xếp lại tổ chức, từ đó thúc đẩy kinh tế tập thể cũng như nông nghiệp, nông dân, nông thôn phát triển.

Theo Huyền Trang-Phạm Hòa – Vnbusiness.vn