Category Archives: Tin tức

Tháng hành động vì HTX năm 2024: Tiếp sức mạnh cho kinh tế tập thể bằng những hành động thiết thực

Việt Nam đang sở hữu một “cộng đồng” kinh tế tập thể, HTX với trách nhiệm phát triển bền vững và tích cực hành động. Chính vì vậy, thắp sáng “ngọn lửa” về vốn, công nghệ, xúc tiến thương mại, liên kết chuỗi giá trị… trong Tháng hành động vì HTX sẽ góp phần giải tỏa những khó khăn cho HTX.

Chia sẻ tại buổi “Gặp mặt báo chí thông báo các nội dung và hoạt động của Tháng hành động vì HTX” sáng ngày 28/3, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam, Cao Xuân Thu Vân cho biết, Tháng hành động vì HTX chính thức bắt đầu từ đầu tháng 4, nhưng thực tế Liên minh HTX Việt Nam đã xây dựng và triển khai kế hoạch từ khá sớm. Đồng thời đã có văn bản đề nghị các tỉnh, thành phố quan tâm triển khai Tháng hành động vì HTX tại các địa phương.

Thông điệp khởi nghiệp và kết nối

Chính vì đó, thời gian gần đây, nhiều Liên minh HTX tỉnh, thành phố đã chủ động triển khai Tháng hành động vì HTX bằng những kế hoạch cụ thể như giao cho địa phương hỗ trợ Liên minh HTX tỉnh, thành tuyên truyền về KTTT, HTX. Có địa phương đã tổ chức đối thoại với HTX. Điều này cho thấy, khu vực KTTT, HTX đã và đang nhận được sự quan tâm, đồng hành của các cấp, các ngành và xã hội. Sự quan tâm của các cấp lãnh đạo có vai trò quan trọng giúp khu vực KTTT, HTX tiếp tục vươn lên.

Mục tiêu của Tháng hành động vì HTX được Liên minh HTX Việt Nam xác định sẽ truyền tải được thông điệp “khởi nghiệp” và “kết nối” từ HTX. Đây được coi là hai từ khóa quan trọng khẳng định vai trò của KTTT, HTX.

Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Cao Xuân Thu Vân cho biết, trong khuôn khổ Tháng hành động vì HTX, Liên minh HTX Việt Nam sẽ tổ chức Diễn đàn HTX quốc gia năm 2024 với chủ đề “Phát triển bền vững chuỗi giá trị sản phẩm”.

Theo Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Cao Xuân Thu Vân, HTX là một tổ chức nhân văn vì không chỉ phát triển kinh tế mà còn bảo tồn các giá trị văn hóa, mang tính cộng đồng cao. “Vậy tại sao, người dân, nhất là sinh viên không thành lập hoặc tham gia các HTX khởi nghiệp mà chỉ muốn vào doanh nghiệp, muốn làm chủ các doanh nghiệp?”, người đứng đầu Liên minh HTX Việt Nam đặt vấn đề.

Do đó, qua tháng hành động vì HTX, Liên minh HTX Việt Nam mong muốn truyền tải thông điệp khởi nghiệp thông qua mô hình HTX đến đông đảo người dân và nhất là các bạn trẻ. Thực tế đã có nhiều thanh niên khởi nghiệp thành công từ HTX. Đơn cử, 1 trong 10 gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu năm 2023 đã có 1 thanh niên khởi nghiệp từ HTX đó là Giám đốc HTX Dịch vụ Nông nghiệp số Bình Phước, anh Đặng Dương Minh Hoàng.

Bên cạnh đó, HTX muốn phát triển và nâng cao hiệu quả thì việc “kết nối” là hết sức quan trọng, bởi HTX muốn liên kết, muốn phát triển chuỗi thì phải liên kết. Đây vừa là điểm mạnh, vừa là điểm yếu của HTX.

Nhưng qua Nghị quyết 20-NQ/TW có thể thấy, HTX là mô hình có bản chất riêng, có ý nghĩa quan trọng trong hỗ trợ người dân liên kết phát triển sản xuất. HTX có tài sản không chia nên tính liên kết cao, khó giải thể mà loại hình doanh nghiệp không có được.

“Như vậy HTX là một loại hình cần thiết cho phát triển kinh tế xã hội chứ không chỉ đơn thuần là tiêu chí của xây dựng nông thôn mới”, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam nhấn mạnh.

Hai điểm nhấn trong Tháng hành động vì HTX

Một trong những sự kiện quan trọng của Tháng hành động vì HTX là Lễ Tôn vinh Hợp tác xã tiêu biểu và trao Giải thưởng Ngôi sao Hợp tác xã năm 2024 “CoopStar Awards 2024” nhằm tôn vinh 100 HTX tiêu biểu toàn quốc với những tiêu chí, thang điểm cụ thể cho HTX từng ngành nghề.

Ngoài ra, một trong những khó khăn lớn nhất hiện nay của các HTX chính là liên kết theo chuỗi giá trị bền vững. Thống kê hiện nay cho thấy, cả nước mới có khoảng 4.000 HTX liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị bền vững, chiếm tỷ lệ khiêm tốn trong tổng số gần 20.000 HTX nông nghiệp. Để tháo gỡ khó khăn này cho các HTX, trong Tháng hành động vì HTX, Liên minh HTX Việt Nam sẽ tổ chức Diễn đàn HTX quốc gia năm 2024 với chủ đề “Phát triển bền vững chuỗi giá trị sản phẩm”.

Tháng hành động vì HTX sẽ diễn ra nhiều sự kiện quan trọng nhằm đồng hành, tháo gỡ khó khăn cho các HTX.

Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Cao Xuân Thu Vân cho biết, tại diễn đàn KTTT, HTX năm 2024 tổ chức tháng 2 vừa qua, Thủ tướng Chính Phủ Phạm Minh Chính đã khẳng định, phát triển bền vững, liên kết chuỗi giá trị sản phẩm là một trong những nội dung quan trọng nhằm nâng cao và phát triển khu vực KTTT, HTX, từ đó thúc đẩy ngành nông nghiệp và kinh tế xã hội cả nước phát triển. Liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị bền vững cũng là nội dung được nhấn mạnh trong Nghị quyết 20 của Đảng và nghị quyết này đã được thể chế trong Luật HTX 2023.

“Diễn đàn này đóng vai trò nòng cốt trong Tháng Hành động vì HTX nhằm giúp tất cả HTX tiếp cận được với các chính sách hỗ trợ, xác định được những khó khăn và tìm được những hướng đi đúng đắn trong xây dựng và phát triển chuỗi giá trị”, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Cao Xuân Thu Vân nhấn mạnh.

 Các sự kiện chính diễn ra trong Tháng hành động vì HTX:

surpriseHội thảo “Nâng cao nhận thức về Luật HTX năm 2023; động lực phát triển kinh tế tập thể, HTX” diễn ra 8h30 ngày 30/3/2024 tại Hội trường khách sạn Hoàng Sơn, số 98 Trịnh Tú, Ninh Khánh, thành phố Ninh Bình, tỉnh Ninh Bình.

surpriseHội thảo “Nâng cao hiệu quả công tác đào tạo, bồi dưỡng cho thành viên, người lao động hợp tác xã và các tổ chức kinh tế tập thể” tổ chức: Ngày 29/3/2024 tại thành phố Hải Phòng.

surpriseDiễn đàn Hợp tác xã Quốc gia lần thứ Nhất năm 2024 tổ chức: 8h00 ngày 11/4/2024 tại Trung tâm Hội nghị Quốc tế, 37 Hùng Vương, Ba Đình, thành phố Hà Nội

surprise Lễ Tôn vinh Hợp tác xã tiêu biểu và trao Giải thưởng Ngôi sao Hợp tác xã năm 2024 “CoopStar Awards 2024” tổ chức: 20h00 ngày 11/4/2024 tại Nhà hát Quân đội, số 130 Hồ Tùng Mậu, Cầu Giấy, Hà Nội, Chương trình được truyền hình trực tiếp trên sóng VTV2, Đài truyền hình Việt Nam.

surprise Lãnh đạo Đảng, Nhà nước thăm tại tỉnh Thái Nguyên nhằm động viên, khích lệ đối với hoạt động của các HTX trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên và các HTX trên địa bàn cả nước. Thời gian dự kiến: Khoảng từ 15 – 20/4/2024 tại tỉnh Thái Nguyên.

surprise Chương trình Xúc tiến thương mại, kết nối tiêu thụ sản phẩm hợp tác xã khu vực phía Bắc. Tổ chức: 7h30 ngày 23/4/2024, trực tiếp tại Liên minh HTX Việt Nam, số 6 Dương Đình Nghệ, phường Yên Hòa, quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội; trực tuyến với 63 điểm cầu tại trụ sở UBND tỉnh, thành phố trên cả nước.

surpriseHội nghị khởi động “Dự án Thanh niên trong Hợp tác xã thực hiện chuyển đổi số trong cộng đồng” tổ chức: Ngày 02/5/2024 tại thành phố Hà Nội.

Theo Huyền Trang-Phạm Hòa – Vnbusiness.vn

Hợp tác xã miền núi chuyển đổi số, thích ứng với thị trường

Những năm qua, các HTX trên địa bàn tỉnh Yên Bái đã có những đóng góp quan trọng trong phát triển kinh tế, tạo việc làm cho người lao động ở địa phương. Các HTX này hiện đang tích cực ứng dụng công nghệ hiện đại, chuyển đổi số trong phát triển sản xuất, nhằm thích ứng với thị trường và kinh doanh bền vững.

HTX Suối Giàng, huyện Văn Chấn (Yên Bái) nằm ở địa bàn vùng cao nhưng rất tích cực ứng dụng công nghệ hiện đại vào quy trình trồng, chăm sóc, sản xuất, tiêu thụ và quảng bá sản phẩm chè Shan tuyết đặc sản. Thông qua các chương trình, dự án của ngành nông nghiệp và liên minh HTX, đơn vị này đã thực hiện chuyển đổi số, truy suất nguồn gốc đến tận từng gốc chè.

Bà Lâm Thị Kim Thoa, Giám đốc HTX chia sẻ, những năm gần đây, đơn vị đã mạnh dạn tham gia các diễn đàn, hội nghị khoa học để tiếp cận với thị trường thương mại điện tử.

“Chúng tôi cố gắng, nỗ lực tự học hỏi và tham gia các chương trình hỗ trợ tập huấn của Sở Thông tin và truyền thông, Liên minh HTX hoặc các cơ quan tại huyện. Đấy là những bước đầu giúp cho chúng tôi có niềm tin, tự tin hơn để đưa các sản phẩm của mình lên sàn thương mại điện tử. Chúng tôi cũng đang thu hút các bạn có đào tạo chuyên môn cao hơn nữa về công nghệ thông tin về làm việc tại HTX” – bà Lâm Thị Kim Thoa nói.

Tại HTX Thái Sơn, huyện Lục Yên, từ dây chuyển sản xuất được đầu tư hiện đại, đơn vị này đã cho ra những sản phẩm chế biến sâu là dầu lạc, dầu đậu tương, được cấp chứng nhận OCOP với tem mã truy suất nguồn gốc, thuận tiện cho người tiêu dùng. Đơn vị này cũng tiên phong ở địa phương trong việc tham gia các hội nghị, hội chợ quảng bá sản phẩm và đưa các sản phẩm lên sàn thương mại điện tử. Ngoài kênh bán hàng trực tiếp thì bán hàng trực tuyến cũng phát huy hiệu quả cao, nâng doanh thu cho HTX.

Chị Tăng Thị Thắm Hồng, Giám đốc HTX cho biết: “Để quảng bá cho các sản phẩm thì HTX cũng có các kênh sàn thương mạng, zalo, facebook, shopee. HTX cũng liên kết với bên VOSO, Postmart để lên sàn của hai đơn vị này”.

Ông Đỗ Tuấn Lương, Giám đốc HTX chè Shan tuyết Phình Hồ, huyện Trạm Tấu chia sẻ: Số hóa các công đoạn và đẩy mạnh kinh doanh trên các sàn thương mại điện tử là cơ hội để sản phẩm của các HTX vượt ra khỏi phạm vi khu vực, mở rộng ra cả nước và vươn ra thị trường thế giới.

“Sử dụng phần mềm nội bộ chúng tôi quản lí hệ thống nhân viên, doanh thu, chất lượng đầu vào của trà búp tươi. Kèm theo đấy chúng tôi áp dụng thương mại điện tử cũng như mạng xã hội để quảng bá hình ảnh, thương hiệu Trà shan tuyết Phình Hồ đến với mọi miền tổ quốc” – ông Đỗ Tuấn Lương chia sẻ.

Dù đã có sự chủ động, song việc chuyển đổi số ở các HTX miền núi vẫn còn không ít khó khăn, như: quyết tâm của cán bộ lãnh đạo một số HTX chưa cao; trình độ, kỹ năng về công nghệ của thành viên, người lao động còn hạn chế, cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin chưa đồng bộ, nhất là với các HTX ở địa bàn vùng cao.

Ông Đỗ Nhân Đạo, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Yên Bái cho biết: Để thực hiện chuyển đổi số và tăng cường ứng dụng các giải pháp công nghệ vào thực tiễn sản xuất, Liên minh HTX tỉnh đã và đang đẩy mạnh tuyên truyền về vai trò, ý nghĩa của việc ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động kinh doanh của các HTX. Các đơn vị cung cấp các giải pháp về nền tảng số, dịch vụ thương mại điện tử cũng tích cực vào cuộc để đẩy mạnh kết nối giữa doanh nghiệp, HTX với người tiêu dùng.

“Bên cạnh đó tích động viên các HTX đầu tư các trang thiết bị đủ điều kiện sử dụng công nghệ số. Chúng tôi còn thực hiện tốt các chính sách, cơ chế của tỉnh, của ngành để hỗ trợ cho các HTX, ví dụ chương trình phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi có phần hỗ trợ công tác đào tạo, tập huấn, hỗ trợ về trang thiết bị thì hiện nay Liên minh HTX tỉnh đã thực hiện” – ông Đỗ Nhân Đạo nói.

Xác định chuyển đổi số là một cuộc cách mạng về chính sách, thể chế và công nghệ, diễn ra trên tất cả các lĩnh vực, tỉnh Yên Bái đã ban hành nghị quyết về Chuyển đổi số tỉnh Yên Bái giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030. Đối với khu vực kinh tế tập thể – nơi có trên 700 HTX thu hút hơn 32 nghìn thành viên thì thực hiện chuyển đổi số, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin được xác định là một nhu cầu bức thiết.

Ông Lê Tuấn An, Viện trưởng Viện Khoa học công nghệ và môi trường, Liên minh HTX Việt Nam nhận định: “HTX thì gần các trung tâm văn hóa, điều kiện về cơ sở hạ tầng, đường sá, điều kiện về hạ tầng công nghệ thông tin tốt hơn, các thành viên HTX có thể đến HTX tập trung tại đây để có thể học tập, tập huấn và triển khai các ứng dụng công nghệ thông tin”.

Sự chuyển mình trong chuyển đổi số đã, đang giúp các HTX ở tỉnh miền núi Yên Bái sản xuất, kinh doanh một cách linh hoạt, hiệu quả, tiết giảm chi phí, tối ưu nguồn lực. Từ đây, thu nhập của thành viên và người lao động ngày càng nâng cao, góp phần vào công cuộc giảm nghèo bền vững ở khu vực nông thôn, miền núi.

Để HTX trở thành những nhà bán hàng hiện đại trên sàn thương mại điện tử

Tại chương trình Chuyển đổi số quốc gia, Chính phủ đã đề ra mỗi nông dân sẽ là một thương nhân và mỗi HTX là một doanh nghiệp ứng dụng công nghệ số. Chính vì vậy, nông dân, HTX cần được đào tạo, hỗ trợ để trở thành những nhà bán hàng thương mại điện tử thực thụ thay vì chỉ đưa nông sản lên sàn một cách thông thường như hiện nay.

Việc đưa hàng, bán hàng lên các sàn thương mại điện tử, trang mạng đã được nhiều HTX quan tâm và thực hiện. Tuy nhiên, không phải HTX nào cũng thu được hiệu quả như mong đợi bởi muốn bán được hàng thông qua hình thức online, HTX còn cần nhiều yếu tố.

Thiếu tương tác, nhiều rủi ro

HTX dịch vụ nông nghiệp và thương mại Yên Lạc (Thanh Hóa) đã thực hiện bán hàng online nhưng theo các thành viên, lượng hàng bán qua hình thức này vẫn còn khiêm tốn. Nhiều bài và nhiều sàn thương mại, trang mạng, được HTX ứng dụng bán hàng nhưng tương tác rất ít.

Ông Nghiêm Xuân Dưng, Giám đốc HTX Nông nghiệp hữu cơ, dịch vụ Hòa Phát (Đắk Nông), cho biết sầu riêng của HTX sản xuất nếu đưa lên sàn thương mại điện tử gặp khó khăn là phải tiêu thụ ngay. Nếu hàng bị tồn kho sẽ hỏng, không bảo đảm chất lượng. Trong khi HTX chưa đầu tư được công nghệ cấp đông, chế biến, chưa liên kết được với doanh nghiệp nên bán hàng online đối với HTX mới chỉ dừng lại là một kênh trưng bày, giới thiệu, quảng bá sản phẩm, phục vụ khách tìm hiểu về sản phẩm cũng như so sánh giá cả.

Dù đã tiếp cận với bán hàng online nhưng tỷ lệ hàng hóa bán theo hình thức này của các HTX vẫn chưa cao. Điều này được các chuyên gia lý giải là vì mối liên kết giữa HTX với các sàn thương mại điện tử vẫn chưa chặt chẽ. Đặc biệt, khi đưa hàng lên các sàn thương mại điện tử, HTX cũng chịu sự phụ thuộc nhất định vào đơn vị lưu trữ hàng hóa, làm sao bảo đảm mức chiết khấu phù hợp cho người mua.

Cần hỗ trợ HTX để họ trở thành những nhà bán hàng thực thụ trên các nền tảng thương mại điện tử.

Thạc sỹ Nguyễn Phi Hiệp, Liên hiệp HTX Kinh tế số Việt Nam cho biết nhiều HTX rất muốn bán hàng hiệu quả trên sàn thương mại điện tử nhưng họ lại ít kiến thức về công nghệ. Nhiều người muốn được nâng cao kỹ năng từ cách chụp ảnh, bán hàng, tương tác với khách hàng… nhưng không biết học từ đâu. Đó là lý do dẫn tới phần lớn nông sản vẫn tiêu thụ theo cách truyền thống.

Đặc biệt, các sàn thương mại điện tử là bên trung gian kết nối HTX với khách hàng. Do đó, khi HTX bán hàng trên các trang thương mại điện tử thì cũng đồng nghĩa với việc HTX phải lệ thuộc vào các sàn, đặc biệt là công nghệ, trong khi đây vẫn đang là yếu thế của không ít HTX. Nhất là khi các sàn tổ chức các chương trình sale lớn, lượng khách truy cập ồ ạt khiến các trang thương mại điện tử bị sập, bị lỗi… Việc này có thể khiến người mua không vào gian hàng của HTX dẫn đến hiệu quả bán hàng thấp.

Dù thương mại điện tử ở Việt Nam được đánh giá là có nhiều tiềm năng nhưng thực tế hiện nay cho thấy, nông sản được bán trên sàn thương mại điện tử có phần đang chững lại.

Đặc biệt do sự cạnh tranh gay gắt giữa các sàn thương mại điện tử với các chính sách chặt chẽ, pháp lý phức tạp nên dù bán hàng trên các sàn là xu hướng không thể bỏ qua trong thời đại 4.0 nhưng cũng là những điều không hề dễ dàng với các HTX.

Thống kê trong năm 2023 cho thấy, đã có tới hơn 105.000 nhà bán hàng trên 4 sàn Shopee, Lazada, Tiki, Sendo rời khỏi thị trường, trong đó có không ít nhà bán hàng là các HTX.

Bán hàng theo hướng hiện đại

Khảo sát của Ngân hàng Thế giới, cho thấy 60% nông dân, HTX Việt Nam sẵn sàng chi tiền cho các dịch vụ tư vấn và thông tin dự báo. Điều này cho thấy, tinh thần học hỏi, nâng cao kỹ năng chuyển đổi số luôn sẵn sàng trong các HTX. Nếu được tiếp cận các cơ sở đào tạo, tập huấn và nếu được kết nối với các sàn thương mại, các nền tảng xã hội, HTX sẽ nâng cao được năng lực, giải quyết được những khúc mắc trong bán hàng online.

TS. Nguyễn Đức Tùng, Tổng thư ký Hiệp hội Nông nghiệp số Việt Nam, cho rằng nông dân, HTX vẫn còn hạn chế trong việc tiếp cận các công cụ và dịch vụ hỗ trợ để đầu tư vào bán hàng trên các nền tảng thương mại điện tử. Ngay như về con người, nhiều HTX đang gặp nhiều hạn chế trong việc tuyển dụng nhân sự với các kỹ năng chuyển đổi số, bán hàng thông thạo bằng công nghệ và giữ chân các nhân sự trong thời gian dài.

Ngoài ra, nông dân còn hạn chế về năng lực sử dụng công nghệ, áp dụng các chính sách của sàn thương mại trong bán hàng. Chính vì vậy cần có nhiều chính sách hấp dẫn hơn nữa để HTX đẩy mạnh bán hàng, kinh doanh trên các nền tảng thương mại điện tử.

Ông Trần Minh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Kinh tế số và Xã hội số (Bộ Thông tin và Truyền thông), cho rằng công nghệ thông tin luôn phát triển, chính vì vậy, nông dân, HTX muốn kinh doanh hiệu quả trên các nền tảng thương mại điện tử thì cần giúp họ chủ động trong vận hành các gian hàng trên các sàn thương mại. Và một trong những giải pháp thiết thực là tận dụng hệ thống đoàn viên, thanh niên trong việc hỗ trợ HTX, nông dân tiếp cận với các nền tảng thương mại, công nghệ.

Tuy nhiên, thay vì tiếp cận các nền tảng thương mại theo hướng truyền thống đó là đưa sản phẩm lên sàn, tạo gian hàng và chờ đợi khách hàng mua thì các chuyên gia cho rằng cần tiếp cận các sàn bằng hình thức hiện đại, hợp xu thế hơn đó là tối ưu hóa sự tương tác giữa HTX và người tiêu dùng bằng cách tận dụng sự hiểu biết của những người có kiến thức về nền tảng số, có tầm ảnh hưởng trên mạng xã hội.

Ngoài ra, để tăng sự tương tác trên nền tảng thương mại điện tử, việc đào tạo nông dân, thành viên HTX về cách tiếp cận khách hàng sẽ thúc đẩy nông sản đến gần hơn với người tiêu dùng.

Như tại Đài Loan (Trung Quốc), để nông dân, HTX bán hàng online hiệu quả, ngành nông nghiệp đã thành lập đơn vị chuyên trách thực hiện nhiệm vụ tập hợp, đào tạo cho các bà mẹ, những nông dân sống ở các vùng nông thôn kiến thức về dinh dưỡng, nghệ thuật chế biến món ăn, tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm, cách làm video, marketing, các ứng dụng AI, cách tăng tương tác với khách hàng trên nền tảng số và tiến hành thi cấp chứng nhận khi khóa học kết thúc.

Chính sách này đã tạo ra lực lượng “sale số” mạnh mẽ, hỗ trợ đắc lực cho nông dân, HTX tại các địa phương chuyển mình khi kinh doanh trên các sàn thương mại điện tử.

Theo Huyền Trang – Vnbusiness.vn

Viện Khoa học Công nghệ và Môi trường thực hiện thành công nhiệm vụ bảo vệ rừng ngập mặn

Nhiều hoạt động hỗ trợ trong nhiệm vụ bảo vệ môi trường của Viện Khoa học Công nghệ và Môi trường về bảo vệ và phát triển rừng ngập mặn cho các Hợp tác xã đã đạt được kết quả tích cực.

Quang cảnh buổi bảo vệ cấp ngành

Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia dễ bị tổn thương nhất trước biến đổi khí hậu. Hiện nay, tổng diện tích rừng ngập mặn ở Việt Nam khoảng 200.000 ha đã và đang đóng góp vai trò to lớn trong việc làm sạch môi trường và mang lại nguồn kinh tế cho người dân.

Nhằm nâng cao vai trò và hiệu quả hoạt động của các HTX trong bảo vệ, khai thác rừng ngập mặn, góp phần cải thiện đời sống kinh tế – xã hội và bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu. Viện Khoa học Công nghệ và Môi trường đã tổ chức thực hiện và nghiệm thu cấp Liên minh Hợp tác xã Việt Nam nhiệm vụ: “Đánh giá Thực trạng ô nhiễm rừng ngập mặn sản xuất và đề xuất giải pháp xây dựng, phát triển mô hình HTX lâm nghiệp bền vững, chống biến đổi khí hậu” ngày 15 tháng 3 năm 2024.

Khảo sát, lựa chọn HTX tại RNM Rú Chá của tỉnh TT Huế, năm 2022
Khảo sát, lựa chọn HTX tại RNM tỉnh Bạc Liêu, năm 2023

        Kết quả khảo sát và đánh giá mà nhiệm vụ đã thu được, cho thấy hoạt động đánh bắt và nuôi trồng thủy hải sản với tần suất khai thác hàng ngày đã mang lại nguồn thu nhập chính cho các HTX và thành viên ở trong khu vực rừng ngập mặn.

Tuy nhiên qua khảo sát, môi trường nước rừng ngập mặn tại các HTX đang có dấu hiệu bị ô nhiễm Coliform, TSS, NH4+ và Fe. Nguyên nhân gây ra tình trạng ô nhiễm nước tại các điểm quan trắc trên được xác định do hoạt động nuôi trồng thủy sản và do nguồn nước thải sinh hoạt của khu dân cư, nước thải chăn nuôi và nước thải công nghiệp ở các khu vực đầu nguồn và lân cận. Bên cạnh đó, các kết quả phân tích trầm tích tại các HTX cũng cho thấy các chỉ tiêu Cd, Pb và Fe ở hầu hết các HTX thuộc các vùng nghiên cứu đều cao và vượt ngưỡng quy chuẩn cho phép của QCVN 43:2017/BTNMT. Nguyên nhân gây ô nhiễm được xác định chủ yếu do các hoạt động dân sinh cũng như hoạt động sản xuất ở các làng nghề ở các khu vực xung quanh.

Quang cảnh hội thảo

Trước thực trạng trên, Viện Khoa học Công nghệ và Môi trường đã đưa ra là các giải pháp tổng hợp, ngắn hạn và dài hạn bao gồm: giải pháp đào tạo, tập huấn nâng cao nhận thức về vai trò, giá trị của rừng ngập mặn; giải pháp quản lý là áp dụng các quy định của ISO 14001:2015, giải pháp công nghệ là áp dụng chế phẩm sinh học…

Kết quả sau 2 năm thực hiện, nhiệm vụ đã tập huấn đào tạo và tuyên truyền cho hơn 500 lượt học viên ở khu vực kinh tế tập thể, góp phần nâng cao nhận thức về vai trò giá trị của rừng ngập mặn, bảo vệ rừng ngập mặn, quản lý chất thải hiệu quả góp phần bảo vệ môi trường. Chất lượng nước sau khi hỗ trợ ở cả 2 HTX xây dựng mô hình đã đạt quy chuẩn cho phép trong nuôi trồng thủy sản. Kết quả này đã chứng tỏ hiệu quả môi trường mà nhiệm vụ mang lại, đáp ứng yêu cầu về phát triển bền vững.

Việc áp dụng hệ thống quản lý môi trường theo tiêu chuẩn ISO 14001:2015 giúp cho các HTX kiểm soát tốt hơn các quá trình sản xuất, ngăn ngừa và xử lý kịp thời những rủi ro, đặc biệt là những yếu tố rủi ro gây ô nhiễm môi trường, nâng cao hiệu quả quản lý, xử lý chất thải cũng như ý thức và nghĩa vụ bảo vệ môi trường. Thông qua các sản phẩm hỗ trợ khác như; chế phẩm sinh học xử lý ô nhiễm môi trường, kinh phí kết quả theo dõi đánh giá sau 1-2 vụ nuôi trồng như lúa gạo, tôm, cá tại các HTX tham gia mô hình cho thấy sản lượng, chất lượng đều được cải thiện, doanh thu và lợi nhuận thu được sau hỗ trợ đều tăng đáng kể lần lượt 10,3% sau 1 vụ nuôi tôm thẻ chân trắng tại HTX DV NTTS 30/4; tăng 40,7% doanh thu đối các sản phẩm lúa, cá, và tôm của HTX NN Thuận Hòa.

Nghiệm thu, bàn giao kết quả hỗ trợ năm 2022
Nghiệm thu, bàn giao kết quả hỗ trợ năm 2023

Nhiệm vụ đã đạt được nhiều kết quả tích cực, các nội dung tư vấn và hỗ trợ của nhiệm vụ đã mang lại hiệu quả về kinh tế, xã hội và môi trường cho cả 2 HTX tham gia xây dựng mô hình và được các nhà khoa học đánh giá cao.

 

Viện Khoa học Công nghệ và Môi trường nghiệm thu thành công nhiệm vụ môi trường cấp ngành về phát triển dịch vụ môi trường cho hợp tác xã ở khu vực nông thôn miền núi

Nhiều giải pháp đã góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của các HTX một cách đồng bộ như: giải pháp kỹ thuật – công nghệ, giải pháp quản lý hệ thống, giải pháp tuyên truyền, vận động…đã đem lại hiệu quả trong công tác bảo vệ môi trường cho các Hợp tác xã ở khu vực nông thôn, miền núi hiện nay.

Cùng với các lĩnh vực kinh doanh khác, dịch vụ môi trường là một hoạt động đã và đang được nhiều hợp tác xã (HTX) trên nhiều địa phương trong cả nước quan tâm và tiếp cận, đặc biệt khu vực nông thôn và miền núi, góp phần tích cực trong công tác bảo vệ môi trường, tạo ra công ăn việc làm đảm bảo đời sống và xóa đói giảm nghèo cho lực lượng lao động tại chỗ. Tuy nhiên, các HTX hoạt động trong lĩnh vực này còn nhiều khó khăn như: về nguồn vốn, quy mô hoạt động còn nhỏ, công nghệ xử lý rác thải còn lạc hậu, nhận thức của người dân về phân loại rác thải tại nguồn, kinh phí cho công tác thu gom, xử lý rác thải còn thấp …..

Viện Khoa học Công nghệ và Môi trường đã thực hiện nhiệm vụ: “Đánh giá hiệu quả hoạt động và đề xuất giải pháp tổ chức dịch vụ môi trường cho các hợp tác xã ở khu vực nông thôn, miền núi” trong hai năm 2022-2023 và tổ chức nghiệm thu cấp ngành thành công kết quả của nhiệm vụ ngày 15/3/2024 vừa qua.

Thông qua khảo sát thực tế và các kết quả quan trắc chất lượng môi trường tại khu vực tập kết rác thải, khu vực tập kết không được trang bị đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật gây ra tình trạng trạng ô nhiễm không khí cục bộ, ô nhiễm nguồn nước do các với nền chống thấm, mái che, đặc biệt các rác thải hữu cơ chưa được tận dụng để làm phân bón sinh học. Thực tế khảo sát cũng cho thấy việc xử lý rác thải của nhiều HTX chủ yếu theo phương pháp thủ công, chôn lấp tại chỗ, đốt nilon, bao bì… không đảm bảo vệ sinh môi trường.

                                                                                                 Quang cảnh buổi bảo vệ cấp ngành

     Trước thực trạng như trên, Viện Khoa học Công nghệ và Môi trường đã đề xuất những giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của các HTX một cách đồng bộ như giải pháp kỹ thuật – công nghệ, giải pháp quản lý hệ thống, giải pháp tuyên truyền, vận động, giải pháp đào tạo, tư vấn.

Để kiểm chứng các giải pháp đề xuất, nhiệm vụ đã lựa chọn và hỗ trợ xây dựng 03 mô hình tại 3 HTX: HTX Hùng Việt (tỉnh Phú Thọ), HTX Hưng Khánh (tỉnh Yên Bái), và HTX Phú Riềng (tỉnh Bình Phước). Điểm mới và tiêu biểu trong đó là việc hỗ trợ về công tác quản lý, tư vấn, hướng dẫn và áp dụng hệ thống quản lý môi trường ISO 14001:2015 đã giúp các HTX quản lý và tổ chức hoạt động một cách khoa học, hiệu quả, nâng cao năng lực cạnh tranh. Doanh thu của 03 HTX tăng lên từ 15,2%- 33%; Thu nhập của người lao động hàng tháng tăng 5-12,5 %. Bên cạnh đó, chất lượng môi trường tại điểm tập kết rác thải đã được cải thiện, giảm ô nhiễm rõ rệt, đồng thời nhận thức của chính quyền, người dân địa phương và các tổ chức đoàn thể trong quản lý chất thải đã được nâng cao.

                                                                                          Tập huấn, hướng dẫn tại HTX Hưng Khánh
                                                      Hướng dẫn HTX Phú Riềng ủ phân từ rác thải hữu cơ và phụ phẩm nông nghiệp

Sau 2 năm hoạt động, nhiệm vụ đã đạt được nhiều kết quả tích cực như: đánh giá tình hình hoạt động, tổ chức dịch vụ môi trường tại các HTX ở khu vực nông thôn, miền núi; đề xuất giải pháp tổ chức dịch vụ môi trường cho các HTX khu vực nông thôn, miền núi… giúp HTX tạo ra sản phẩm có giá trị kinh tế, góp phần nâng cao chất lượng đời sống của người lao động.

Quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về Hợp tác xã

Vấn đề Hợp tác xã được Chủ tịch Hồ Chí Minh đề cập một cách có hệ thống, từ những ý tưởng mang tính chất lý luận đến những bài nói, bài viết sau này tuy mang tính chất chỉ đạo thực tiễn nhiều hơn nhưng đều chứa đựng quan điểm nhất quán về vai trò to lớn của HTX đối với đồng bào ta, nhất là vùng nông thôn, nông nghiệp.

 Chủ tịch Hồ Chí Minh là người đã đưa những quan điểm về hợp tác xã (HTX) vào Việt Nam. Người đã kế thừa những lý luận và thực tiễn về HTX của thế giới, của Chủ nghĩa Mác – Lênin và phát triển một cách sáng tạo trong điều kiện cụ thể của đất nước.

       Đặc biệt trong tác phẩm Đường Cách mệnh năm 1927, tác phẩm lý luận điển hình, mẫu mực về HTX. Người đã giành hẳn một chương viết về HTX. Người nói “HTX là “góp gạo thổi cơm chung” cho khỏi “hao của, tốn công, lại có nhiều phần vui vẻ”[1]; và vận dụng tục ngữ Việt Nam “Nhóm lại thành giàu, chia nhau thành khó” và “Một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao” để rút ra kết luận: “lý luận HTX đều ở trong những điều ấy”[2].

       Hồ Chí Minh nói về tính chất HTX là tổ chức kinh tế – xã hội, nó không thuần túy là kinh tế và cũng không thuần túy là xã hội. Nó khác hội buôn và khác hội từ thiện vì các hội ấy có tiêu đi mà không làm ra. HXT có tiêu đi, có làm ra, chỉ giúp cho người trong hội nhưng giúp một cách bình đẳng.

       Hồ Chí Minh đã chỉ rõ những vấn đề lý luận cơ bản của HTX như: lịch sử ra đời, mục tiêu, bản chất, tổ chức quản lý,… Đặc biệt Người đề cập vấn đề quan trọng nhất của HTX chính là bản chất, nguyên tắc tổ chức và hoạt động của HTX, “đã vào hội thì bất kỳ góp nhiều hay ít, vào trước vào sau, ai cũng bình đẳng như nhau”[3], “xã viên là hạt nhân, là trung tâm của HTX nên phải hiểu rõ về HTX, phải nâng cao ý thức trách nhiệm về “HTX là nhà, xã viên là chủ”[4].

       Sau khi đã giành được chính quyền cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp tục chỉ đạo thực hiện tư tưởng HTX vào thực tế Việt Nam. Trong “Thư gửi điền chủ nông gia Việt Nam” ngày 11/4/1946 – sự kiện giờ đây trở thành ngày truyền thống HTX Việt Nam – khi lý giải cụ thể HTX , Người viết: “Nói tóm lại, HTX là hợp vốn, hợp sức lại với nhau. Vốn nhiều, sức mạnh, thì khó nhọc ít mà lợi ích nhiều”. Mong muốn của Người là: “anh em ta ai chẳng mong cho nước thịnh, dân cường. Vậy chúng ta hãy mau mau chung vốn, góp sức, lập nên HTX nông nghiệp ở khắp nơi, từ làng mạc đến tỉnh thành đâu đâu cũng phải có HTX”[5].

       Trong kháng chiến chống thực dân Pháp và đến khi hòa bình lập lại năm 1954, ở miền Bắc, Hồ Chủ tịch luôn chú trọng đến tổ chức phát triển HTX, đến con đường làm ăn tập thể. Với cương vị Chủ tịch Đảng, Chủ tịch Nước, Người đã cùng Trung ương Đảng, Chính phủ có những chủ trương, đường lối phù hợp, đúng đắn để kinh tế HTX được tổ chức, phát triển, tạo được sức mạnh tổng hợp vào thực hiện đồng thời hai nhiệm vụ chiến lược: Kháng chiến, kiến quốc; xây dựng CNXH ở miền Bắc, đấu trang giải phóng miền Nam thống nhất nước nhà. Nhìn chung, trong thời kỳ này các HTX được củng cố, phát triển và trở thành một lực lượng kinh tế quan trọng trong nền kinh tế của hậu phương lớn miền Bắc.

       Trong giai đoạn hiện nay, trên nền tảng quan điểm Hồ Chí Minh về HTX, Đảng chỉ đạo triển khai, phát triển sát với thực tiễn, với những quyết sách tạo ra cơ chế đột phá cho kinh tế hộ, là giải pháp hiệu lực về củng cố, phát huy hiệu lực của HTX nông nghiệp.

       Thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, khu vực kinh tế hợp tác, HTX đã có những biến đổi quan trọng. Khi cơ chế quản lý tập trung bao cấp được xóa bỏ, cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà nước từng bước được hình thành và điều tiết các quan hệ kinh tế. Phần lớn, HTX trong các ngành, lĩnh vực của nền kinh tế rơi vào tình trạng khó khăn, lúng túng. Nhiều HTX sản xuất kinh doanh thua lỗ bị tan rã, giải thể. Tuy nhiên, trong khó khăn vẫn có một bộ phận HTX đã kịp thời chuyển đổi thích ứng với cơ chế mới, hoạt động có hiệu quả.

    Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền các cấp, ban, nghành, đoàn thể, sự hưởng ứng của người dân, phong trào HTX trong cả nước có nhiều chuyển biến tích cực. HTX tiếp tục phát triển về số lượng, đa dạng về loại hình và nhiều mô hình, điển hình và HTX kiểu mới được thành lập. Kinh tế HTX có nhiều đóng góp quan trọng cho phát triển kinh tế, an sinh xã hội và đóng góp tích cực trong việc giải quyết việc làm, xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới.

       Sự ra đời, tồn tại, phát triển kinh tế tập thể, kinh tế HTX là tất yếu khách quan. Bác Hồ, Đảng ta rất sớm nhận rõ sự cần thiết của kinh tế HTX đối với sự phát triển của đất nước. Quan điểm, chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước ta về HTX là nhất quán. Trong xu thế hội nhập và phát triển, nhận thức rõ và tập trung cho phát triển kinh tế HTX là sự lựa chọn thiết thực.

ThS.ThS.Trần Thu Hương – Khoa Xây Dựng Đảng

Trưởng Chính trị tỉnh Kon Tum

[1] Chí Minh toàn tập, Nxb Chính trị Quốc gia, H, 2011, Tập 2, tr. 343.

[2] Chí Minh toàn tập, Tlđd, , tr. 343.

[3] Chí Minh toàn tập, Tlđd, tr. 347.

[4] Chí Minh toàn tập, Tlđd, tr.181

[5] Chí Minh toàn tập, Tlđd, tr.246.

Tìm ‘chìa khóa’ thu hút thành viên vào HTX

Các HTX đang có vai trò quan trọng góp phần đưa ngành nông nghiệp Việt Nam dần thoát khỏi tình trạng sản xuất manh mún, nhỏ lẻ. Việc thu hút nông dân, hộ cá thể tham gia tích cực vào HTX không chỉ giúp mô hình HTX nâng được cả chất và lượng mà còn tiếp sức cho nền nông nghiệp lớn mạnh.

Trên thực tế, nhiều nông dân khởi nghiệp hoặc tham gia HTX đã trở thành triệu phú, tỷ phú hoặc đơn giản là thoát được nghèo. Như tại HTX nông nghiệp Đạ M’ri (Lâm Đồng) đang có 123 thành viên, nhờ đầu tư sản xuất trên quy mô lớn, đáp ứng các tiêu chuẩn xuất khẩu mà năm 2023, mỗi thành viên HTX có nguồn thu ít nhất là 1,1 tỷ đồng từ sản xuất sầu riêng theo hướng hàng hóa.

Vẫn khó giữ chân thành viên

Từ những đóng góp của các HTX như HTX Đạ M’ri có thể khẳng định kinh tế tập thể, HTX đang đóng vai trò quan trọng trong phát triển nền nông nghiệp hiện đại.

Ông Lê Đức Thịnh, Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn (Bộ NN&PTNT) cho rằng kinh tế tập thể, HTX đang đóng góp tích cực vào phát triển ngành nông nghiệp. Minh chứng rõ nhất là chất lượng, số lượng nông sản hàng hóa của Việt Nam thời gian qua đã được nâng lên, đáp ứng các tiêu chí xuất khẩu của nhiều thị trường quốc tế. Thông qua HTX, doanh nghiệp cũng có những cơ hội đầu tư, phát triển sản xuất kinh doanh và cạnh tranh trên thị trường. Nhiều HTX cũng đã xây dựng được những vùng nguyên liệu đạt chất lượng, với những nông sản có thương hiệu trên thị trường.

Tuy nhiên, đó là những HTX có quy mô lớn cả về thành viên và năng lực sản xuất. Đến nay, vẫn còn nhiều HTX có quy mô nhỏ cả về thành viên, dịch vụ, diện tích sản xuất nên đang gặp những khó khăn nhất định trong việc nâng cao hiệu quả và phát triển các chuỗi giá trị hàng hóa.

Tại HTX Nông nghiệp dịch vụ và thương mại Hợp Nhất (Đăk Lăk), sau 17 năm hoạt động và chuyển đổi, số lượng thành viên của HTX không những không tăng mà giảm dần từ 30 đến nay còn 8 thành viên. Chính vì vậy, nhiều kế hoạch sản xuất, nâng diện tích, mở rộng dịch vụ, đầu tư máy móc của HTX bị “dậm chân tại chỗ”.

Điều này cho thấy, vẫn có những HTX không chỉ khó khăn trong thu hút thành viên mới mà còn khó “giữ chân” thành viên cũ. Nguyên nhân có thể do HTX bị tác động từ thị trường (dịch bệnh, suy thoái kinh tế…), có thể do HTX chưa minh bạch trong quá trình hoạt động, nhưng cũng có thể do người dân chưa hiểu rõ về bản chất của mô hình kinh tế tập thể, HTX.

Theo thống kê của Bộ NN&PTNT, cả nước có hơn 19.000 HTX nông nghiệp thì bình quân mỗi HTX nông nghiệp mới chỉ có 176 thành viên. HTX nông nghiệp mới chỉ thu hút được khoảng 31% tổng số hộ nông lâm thủy sản cả nước (9,10 triệu hộ). Chỉ có số hộ liên kết với HTX nông nghiệp là tăng. Cụ thể là đến năm 2023, tổng số lao động thường xuyên trong HTX nông nghiệp vào khoảng 550 nghìn người (tăng 143 nghìn người so với năm 2013).

Tuy nhiên, nếu người dân chỉ liên kết với HTX thì hình thức hợp tác này được đánh giá là chưa thực sự ổn định và bền vững. Các thành viên liên kết không được thụ hưởng quyền lợi như thành viên chính thức.

Thu hút nhiều thành viên giúp HTX thuận lợi trong sản xuất theo hướng hàng hóa quy mô lớn.

Trong sản xuất, không phải HTX nào có quy mô thành viên nhỏ cũng hoạt động không hiệu quả. Nhưng xét về bản chất HTX và giá trị kinh tế, khi HTX đứng ra làm các dịch vụ hỗ trợ thành viên, nếu HTX có hàng trăm thành viên thì chắc chắn giá các loại dịch vụ của HTX sẽ mềm hơn, thành viên sẽ được hưởng lợi nhiều hơn.

Chẳng hạn như HTX chăn nuôi liên kết với doanh nghiệp để cung cấp cám thức ăn chăn nuôi cho thành viên. Nếu HTX có số lượng thành viên lớn, có nhu cầu nguồn cám nhiều, chắc chắn doanh nghiệp sẽ có chính sách hỗ trợ, đưa ra mức giá hợp lý hơn so với những HTX có số lượng thành viên nhỏ với nhu cầu mua thức ăn chăn nuôi ít.

Trong mối liên kết với HTX, các doanh nghiệp phân phối, chế biến cũng luôn mong muốn có nguồn nguyên liệu bảo đảm chất lượng, quy mô lớn và phát triển ổn định. Chính vì vậy, những HTX có số lượng thành viên lớn luôn là lợi thế trong liên kết với doanh nghiệp.

Đảm bảo công bằng, minh bạch

Kinh nghiệm thế giới cho thấy, để phát triển các HTX hiệu quả, các nước như Nhật Bản, Hàn Quốc, Thái Lan… luôn chú trọng mở rộng quy mô thành viên. Bởi như vậy, các HTX sẽ rất thuận lợi trong việc mở rộng và đa dạng các dịch vụ, huy động vốn, mở rộng diện tích, quản lý cũng như đáp ứng các nhu cầu sản xuất quy mô lớn.

Do đó, các nước này đã tiếp hành sáp nhập những HTX cũ hoặc hình thành những HTX mới trên quy mô toàn tỉnh, toàn huyện. Như Nhật Bản, sau quá trình sáp nhập và phát triển, cả nước hiện nay chỉ có khoảng 600 HTX. Điều này được đánh giá là giúp Nhật Bản dễ dàng trong việc xây dựng thương hiệu cho nông sản đặc trưng, từ đó tăng cạnh tranh trên thị trường quốc tế và nâng cao được thu nhập cho người dân.

Hiện nay, một số tỉnh thành ở Việt Nam cũng đang thực hiện hợp nhất, sáp nhập các HTX quy mô nhỏ để hình thành những HTX quy mô lớn hơn. Tuy nhiên, điều này còn hạn chế vì thực chất lãnh đạo ở nhiều địa phương vẫn chưa quan tâm đến mô hình HTX nên chưa tìm được hướng mở rộng và “giữ chân” thành viên phù hợp cho các HTX.

TS Ninh Đức Hùng, chuyên gia phát triển HTX cho rằng muốn thu hút và “giữ chân” các thành viên, HTX cần kết hợp giữa các yếu tố kinh doanh và xã hội. HTX phải biết chia sẻ giữa các lợi ích của thành viên với lợi nhuận của HTX.

Muốn vậy, HTX phải tạo ra được một môi trường làm việc tích cực, được tôn trọng, được cống hiến, ghi nhận. Điều này có thể thông qua việc HTX tổ chức các sự kiện, các buổi đào tạo phát triển năng lực, từ đó thế mạnh của mỗi thành viên được bộc lộ, tạo cho họ cơ hội để đóng góp, tham gia vào công việc tập thể của HTX.

Bên cạnh đó, HTX cần chia sẻ lợi ích một cách công bằng. Để làm được điều này, lãnh đạo HTX phải đảm bảo các thành viên được công bằng từ trong việc phân công công việc, chia sẻ lợi ích, lợi tức kinh doanh của HTX. Vấn đề này có thể đảm bảo được thông qua việc thiết lập cơ chế phân chia lợi nhuận và đưa ra các quyết định một cách công bằng, minh bạch. Nội dung này cũng được thể hiện trong điều lệ HTX.

Đặc biệt, vào HTX là để nâng cao thu nhập, bảo đảm cuộc sống nên HTX cần đảm bảo công bằng và minh bạch, công khai. Ở đây, lãnh đạo HTX cần bảo đảm mọi hoạt động của HTX được tiến hành một các minh bạch, cung cấp thông tin đầy đủ, chi tiết về quản lý tài chính, phân phối lợi nhuận cũng như tạo ra cơ hội cho thành viên đưa ra ý kiến của mình trong các cuộc họp, đại hội thành viên của HTX.

“Vào HTX, thành viên được tham gia các lớp đào tạo, phát triển kỹ năng, các buổi dã ngoại, tham quan… từ đó tạo cơ hội cho phát triển sự nghiệp và nâng cao năng lực cá nhân. Đó cũng là điều thúc đẩy người dân tham gia và gắn bó với HTX lâu dài”, TS Ninh Đức Hùng cho biết.

Đáng chú ý, những điểm mới trong Luật HTX 2023 được kỳ vọng sẽ mở ra cơ hội cho các HTX trong việc thu hút thành viên, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho các HTX mở rộng quy mô sản xuất.

PGS TS Chu Tiến Quang, nguyên Giám đốc Trung tâm tư vấn và quản lý đào tạo, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, cho biết điểm mới của Luật HTX 2023 là đã hình thành quỹ và tài sản không chia, tạo thuận lợi cho HTX trong thế chấp ngân hàng để vay vốn. Đây là khó khăn trong thời gian dài mà các HTX đang gặp phải.

Đi liền với đó, HTX cũng được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các hoạt động giao dịch nội bộ. Từ đây, hoạt động cung ứng sản phẩm cho thành viên HTX sẽ phát triển, tạo niềm tin cho thành viên và người dân.

Theo Huyền Trang – Vnbusiness.vn

Bổ khuyết chính sách hỗ trợ để HTX ‘cất cánh’

Một trong những chính sách hỗ trợ khu vực kinh tế tập thể, HTX là Quyết định số 1804/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên, quyết định này dù đã ban hành và đi vào thực tiễn được gần 4 năm nhưng số lượng HTX tiếp cận được chính sách hỗ trợ vẫn chưa nhiều.

Quyết định số 1804/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành các chính sách hỗ trợ kinh tế tập thể (KTTT), HTX giai đoạn 2021-2025. Tuy nhiên, qua triển khai tại các địa phương cho thấy chính sách hỗ trợ phát triển HTX trong Quyết định 1804 chưa thực sự tác động mạnh đến các HTX.

Vừa mừng vừa lo

Thực hiện Quyết định 1804/QĐ-TTg, tỉnh Bình Thuận đã ban hành Kế hoạch 1619/KH-UBND (ngày 12/5/2021) để triển khai các chương trình hỗ trợ phát triển KTTT, HTX đoạn 2021 – 2025.

Việc địa phương ban hành chính sách triển khai Quyết định 1804 là điều đáng mừng vì có thể thấy vai trò của KTTT, HTX đã được cơ quan quản lý từ Trung ương đến địa phương quan tâm, từ đó tạo động lực cho HTX phát triển.

Tuy nhiên, mừng là vậy nhưng từ khi triển khai, nhiều HTX cảm thấy lo lắng vì từ năm 2021 đến nay, chỉ ít mô hình KTTT, HTX trên địa bàn tỉnh Bình Thuận có thể tiếp cận và thụ hưởng một trong 5 chính sách hỗ trợ của nghị quyết như: chính sách hỗ trợ thành lập mới, bồi dưỡng nâng cao nguồn nhân lực, tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại…

Cơ quan quản lý cần xem xét và sửa đổi một cách tổng thể Quyết định 1804/QĐ-TTg để tạo thuận lợi cho HTX tiếp cận chính sách hỗ trợ.

Theo đại diện Sở NN&PTNT tỉnh Bình Thuận, Quyết định 1804 có 5 nội dung hỗ trợ kinh tế tập thể, HTX từ nguồn kinh phí của Trung ương và địa phương. Nhưng thời gian qua, việc triển khai hỗ trợ chủ yếu được thực hiện từ nguồn ngân sách địa phương, chưa nhận được sự hỗ trợ của Trung ương, trong khi đó khả năng cân đối của tỉnh còn hạn chế.

Bên cạnh đó, một số nội dung của Quyết định số 1804/QĐ-TTg còn quy định chung chung nên địa phương khó triển khai thực hiện. Cụ thể như quyết định này không đưa ra tiêu chí lựa chọn HTX cụ thể mà giao cho tỉnh, thành phố làm việc này. Trong khi, theo quy định tại Điều 14, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 và khoản 4, Điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2020, địa phương không được quy định thủ tục hành chính khi triển khai văn bản của Trung ương không quy định thủ tục hành chính. Đây chính là khó khăn cho Bình Thuận mà một số tỉnh thành khác trong việc đưa ra các tiêu chí, điều kiện lựa chọn HTX để hỗ trợ.

Còn theo Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Bến Tre, Nguyễn Thanh Phương, Quyết định 1804 yêu cầu HTX được hưởng chính sách xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường phải có sản phẩm gắn với chuỗi giá trị, thực hành sản xuất xanh là chưa rõ ràng. Do đó quá trình thực hiện tại Bến Tre còn nhiều khó khăn. Đó là chưa kể hiện nay ngành nông nghiệp chưa có hướng dẫn cụ thể về cấp giấy chứng nhận sản phẩm gắn với chuỗi giá trị, thực hành sản xuất xanh.

Ông Trịnh Quang Hải, Chủ tịch Hội đồng Quản trị kiêm Giám đốc HTX nông nghiệp Thảo Nguyên (Gia Lai), cho biết một trong những chính sách hỗ trợ trong Quyết định 1804 là hỗ trợ lao động trẻ, có tri thức về làm việc tại HTX. Tuy nhiên theo ông Hải, HTX đã nhiều lần kiến nghị với cơ quan quản lý địa phương nhưng đều chưa tiếp cận được chính sách. Nguyên nhân là cơ quan quản lý địa phương cho rằng quyết định này quy định “là lao động trẻ” nhưng như thế nào là “lao động trẻ” thì chưa rõ ràng. Và trong Bộ Luật lao động năm 2019 cũng không có quy định về “lao động trẻ”.

Bảo đảm giá trị của chính sách hỗ trợ

Có thể thấy, thời gian triển khai Quyết định 1804 đã đi được quá nửa chặng đường nhưng việc thực hiện vẫn còn nhiều trắc trở. Bởi nhiều vấn đề, nội dung trong quyết định này vẫn chưa tường minh nên đã phần nào làm mất đi giá trị của chính sách hỗ trợ. Trong khi nhu cầu tiếp cận chính sách của HTX là rất lớn và cấp thiết.

Ông Nguyễn Khải, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Đắk Nông, cho biết các bộ ngành cần sớm báo cáo Thủ tướng Chính phủ sớm ban hành quyết định sửa đổi, bổ sung chương trình hỗ trợ KTTT, HTX theo Quyết định số 1804/QĐ-TTg. Trong đó cần quan tâm bố trí ngay kinh phí thực hiện chương trình hỗ trợ, nhất là những nội dung liên quan đến ngân sách Trung ương bảo đảm 100% kinh phí thực hiện.

Bộ KH&ĐT cũng cần dẫn cụ thể về điều kiện “sản phẩm HTX có gắn với chuỗi giá trị” và điều kiện “thực hành sản xuất xanh” để địa phương có cơ sở xem xét hỗ trợ HTX đúng quy định. Đồng thời, bộ cần hướng dẫn trình tự thủ tục, hồ sơ thực hiện các chính sách quy định tại Quyết định số 1804/QĐ-TTg để HTX thuận lợi trong khâu chuẩn bị hồ sơ.

Ông Trương Cảm, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX Nông nghiệp Ái (Quảng Nam), cho rằng tại điểm b, khoản 5, mục III về cơ chế đầu tư (Hỗ trợ đầu tư kết cấu hạ tầng và chế biến sản phẩm) của quyết định 1804 có quy định về điều kiện hỗ trợ là “các địa phương căn cứ tình hình thực tế quy định số lượng thành viên cụ thể…” là chưa rõ ràng, khó triển khai trên thực tế của nhiều địa phương. Do đó, cơ quan quản lý có thể thay đổi thành “ưu tiên các HTX có số lượng thành viên lớn, sản xuất theo cụm liên kết ngành và chuỗi giá trị; HTX hoạt động trên địa bàn đặc biệt khó khăn”. Điều này giúp việc phân loại để lựa chọn HTX hưởng thụ chính sách cũng thuận lợi hơn.

“Cần cụ thể những tiêu chí, điều kiện hỗ trợ để HTX tự đánh giá, xem xét xem mình có đủ điều kiện nhận hỗ trợ hay không và cũng giúp quá trình triển khai được nhanh chóng”, ông Cảm cho biết.

Bên cạnh đó, trong quyết định này chưa đề cập nội dung hỗ trợ xây dựng trụ sở làm việc cho HTX. Trong khi hiện nay, đa số các HTX đều chưa có trụ sở hoặc trụ sở bị xuống cấp, cần đầu tư mới để đáp ứng nhu cầu làm việc, liên kết kinh doanh.

Theo Huyền Trang – Vnbusiness.vn

Đối thoại với doanh nghiệp, hợp tác xã trong lĩnh vực nông nghiệp

Chiều 17/7, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tổ chức hội nghị đối thoại với doanh nghiệp, hợp tác xã (HTX) trong lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn.

Tham dự hội nghị có đại diện một số sở, ngành và hơn 30 doanh nghiệp, HTX nông nghiệp trên địa bàn tỉnh.

Theo báo cáo tại hội nghị, hiện nay, trên địa bàn tỉnh có 334 HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp với 4.340 thành viên; 3.790 doanh nghiệp đăng ký hoạt động với số vốn đăng ký đạt 38.785 tỷ đồng, trong đó, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nông – lâm – nghiệp chiếm 11%.

Thời gian qua, các doanh nghiệp, HTX nông nghiệp đã có nhiều chuyển biến tích cực, từng bước ổn định và phát triển cả về số lượng, trình độ, quy mô sản xuất, đẩy nhanh ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật để nâng cao hiệu quả sản xuất.

Để hỗ trợ, thúc đẩy phát triển sản xuất cho các doanh nghiệp, HTX trên địa bàn tỉnh, Sở NN&PTNT cũng như các sở, ngành liên quan đã triển khai nhiều chính sách để hỗ trợ doanh nghiệp, HTX như: đào tạo bồi dưỡng nguồn nhân lực; hỗ trợ về khoa học – công nghệ, xây dựng chuỗi liên kết sản xuất; xúc tiến thương mại và mở rộng thị trường…

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động của các doanh nghiệp, HTX trên địa bàn tỉnh còn gặp nhiều khó khăn, thách thức như quy mô nhỏ, lẻ; thiếu sự liên kết; lúng túng trong việc định hướng phát triển lâu dài…

 Đại diện HTX nuôi ong lấy mật xã Vân Thủy nêu ý kiến tại hội nghị

Tại hội nghị, đại diện các doanh nghiệp, HTX đã nêu một số kiến nghị liên quan đến việc tiếp cận nguồn vốn vay từ Nghị quyết 08 ngày 10/12/2019 của HĐND tỉnh về chính sách đặc thù khuyến khích đầu tư, phát triển hợp tác, liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, nông thôn trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2020 – 2025 và Nghị quyết số 15 ngày 17/7/2021 của HĐND tỉnh (sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết 08); duy trì và nâng cấp sao đối với sản phẩm OCOP (chương trình mỗi xã một sản phẩm); điều chỉnh thời gian nộp tiền thuê mặt nước để nuôi trồng thủy sản; việc quảng bá, liên kết, tiêu thụ sản phẩm….

 Lãnh đạo Chi cục kiểm lâm tỉnh giải đáp khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp, hợp tác xã

Trong chương trình, lãnh đạo Sở NN&PTNT cùng đại diện các sở, ngành liên quan đã giải đáp, làm rõ những kiến nghị, vướng mắc của các doanh nghiệp, HTX. Đồng thời đưa ra các giải pháp để hỗ trợ các doanh nghiệp, HTX từng bước khắc phục khó khăn, vươn lên phát triển trong thời gian tới.

Báo Lạng Sơn

Vai trò của đoàn viên, thanh niên trong phát triển nông nghiệp bền vững

Ngày 20.3 tại Hà Nội, Đoàn khối các cơ quan Trung ương tổ chức hội thảo “Nông nghiệp sinh thái, nông dân chuyên nghiệp – Khát vọng vươn tầm” nhằm hướng tới sự đổi mới sáng tạo trong sản xuất nông nghiệp đặc biệt trong lực lượng đoàn viên, thanh niên.